Trong lĩnh vực công nghệ thông tin, có lẽ hầu hết mọi người đều biết tới IaaS là một dạng điện toán đám mây rất phổ biến và được ứng dụng rộng rãi nhất trong các doanh nghiệp hiện nay. Hiểu được khái niệm IaaS và những ví dụ của mô hình này được ứng dụng trong kinh doanh có thể giúp doanh nghiệp phát triển và đạt được thành công trong thời đại số.
Giữa rất nhiều dịch vụ điện toán đám mây đang được triển khai IaaS hoạt động thế nào để mang đến lợi ích về mặt chi phí và gia tăng hiệu suất công việc cho các doanh nghiệp? Tất cả sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây của Terus.

I. IaaS là gì?
IaaS là mô hình dịch vụ đám mây cho phép người dùng thuê và quản lý cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin như máy chủ, hệ điều hành, lưu trữ, hệ thống mạnh từ phía nhà cung cấp dịch vụ đám mây thông qua Internet.
Ngoài ra, IaaS còn cho phép người dùng lựa chọn thông số kỹ thuật mềm, phần cứng và hệ điều hành theo nhu cầu. Do đó, người dùng cần có kiến thức chuyên môn về những vấn đề này để sử dụng IaaS hiệu quả nhất.
II. IaaS hoạt động như thế nào?
IaaS hoạt động bằng cách cung cấp cơ sở hạ tầng thông qua đám mây (cloud), cho phép doanh nghiệp thuê và sử dụng các tài nguyên cơ bản của hệ thống mà không cần đầu tư mua sắm và duy trì cơ sở hạ tầng phần cứng vật lý.
Đối với mô hình IaaS, các nhà cung cấp dịch vụ đám mây chịu trách nhiệm lưu trữ các thành phần tại trung tâm dữ liệu tại chỗ (on premise data center) như phần cứng, máy chủ (server), lưu trữ (storage), mạng (network), các lớp ảo hóa và giám sát. Những tài nguyên này được tự động tạo thành các máy ảo, tương tự như các máy chủ vật lý (VPS), để doanh nghiệp có thể quản lý linh hoạt theo nhu cầu vào từng thời điểm.
Để quản lý IaaS dễ dàng hơn, doanh nghiệp có thể xây dựng và triển khai các templates cho dịch vụ đám mây và đưa ra bản kế hoạch chi tiết, rõ ràng trước khi bắt đầu triển khai hệ thống. Điều này sẽ giúp hạn chế việc di chuyển qua lại giữa các môi trường đám mây khác nhau.
Các nhà cung cấp IaaS cung cấp cho doanh nghiệp các dịch vụ hỗ trợ quản lý cơ sở hạ tầng như billing, giám sát, bảo mật, truy cập nhật ký, cân bằng tải và phân cụm, sao lưu và phục hồi. Các dịch vụ này ngày càng phát triển và cho phép doanh nghiệp tự động hóa và điều phối cao hơn đối với những nhiệm vụ cơ sở hạ tầng quan trọng.
Cụ thể, doanh nghiệp có thể triển khai những chính sách để tận dụng cân bằng tải, giúp duy trì tính khả dụng và tăng cường hiệu suất của ứng dụng.
Khách hàng có thể truy cập các tài nguyên và dịch vụ của IaaS thông qua WAN (Ví dụ: internet), cũng có thể sử dụng dịch vụ của các nhà cung cấp đám mây tin cậy giúp triển khai những thành phần còn lại của ứng dụng.
III. Đặc điểm của IaaS
Khi sử dụng dịch vụ điện toán đám mây như IaaS, người dùng sẽ dễ dàng nhận thấy một số đặc điểm cơ bản của dịch vụ này như sau:
- Được hỗ trợ khi có nhu cầu mở rộng dịch vụ
- Nguồn tài nguyên có sẵn dưới dạng dịch vụ
- Được đánh giá là dịch vụ có tính linh hoạt cao
- Có khả năng cung cấp và kiểm soát hoàn toàn cơ sở hạ tầng của một doanh nghiệp, tổ chức
- Mức chi phí dịch vụ sẽ có thể thay đổi tùy thuộc vào từng mức độ, yêu cầu sử dụng của người dùng
IV. Tình hình hoạt động của IaaS diễn ra như thế nào?

Dịch vụ đám mây IaaS cho phép người sử dụng thuê cơ sở dữ liệu giống như thuê máy chủ. Với lợi thế này, thay vì phải mua trọn gói với mức chi phí khá lớn thì IaaS cho phép bạn có thể thương thảo, trả giá thuê một trang hoặc thuê theo từng tháng.
Điều này sẽ giúp các tổ chức giảm bớt những gánh nặng chi phí một cách hiệu quả. Hiện nay, IaaS ngày càng được ưa chuộng, sử dụng rộng rãi nhờ các nhà cung cấp lớn như: Google, Amazon, Memset, Windows…
Bên cạnh đó, để có thể quản lý IaaS một cách dễ dàng hơn thì chúng ta có thể phát triển các templates cho dịch vụ đám mây này. Cần lên một kế hoạch chi tiết rồi mới bắt đầu tiến hành để xây dựng hệ thống và nên hạn chế việc di chuyển qua các đám mây khác nhau.
V. Ưu nhược điểm của IaaS
Ưu điểm
Không phải tự nhiên mà IaaS được rất nhiều tổ chức lựa chọn và tin dùng. Doanh nghiệp lựa chọn mô hình này bởi những ưu điểm sau:
- IaaS được đánh giá là một trong những mô hình điện toán đám mây linh hoạt nhất hiện nay.
- Tiết kiệm chi phí, giúp giảm bớt phần vốn và những chi phí phát sinh
- Có khả năng cập nhật các ứng dụng nhanh
- Có thể mua thêm tài nguyên nếu cần thiết
- Tính bảo mật và an ninh đảm bảo
- Có khả năng giúp các tổ chức thanh toán bằng mô hình PAYG (Pay-As-You-Go) cho các nguồn lực cần thiết.
Nhược điểm
Tuy là vậy nhưng bên cạnh những ưu điểm và lợi thế trên thì IaaS cũng tồn tại một số điểm hạn chế:
- Người dùng sẽ được toàn quyền kiểm soát phần mềm, dữ liệu, hệ điều hành…Tuy nhiên vẫn có thể có rủi ro về tính bảo mật bởi sự xuất hiện của máy chủ hoặc máy ảo.
- Mô hình IaaS đòi hỏi nguồn nhân lực phải được đào tạo kỹ càng để có thể tự xử lý cơ sở hạ tầng hiệu quả nhất.
- Do cơ sở hạ tầng ảnh hưởng tới nhiều đối tượng nên sẽ xuất hiện những mối lo ngại về an ninh hệ thống.
- Khi sử dụng IaaS sẽ phụ thuộc khá nhiều vào việc kết nối web, vì chỉ có cách này người dùng mới truy cập vào cơ sở hạ tầng được.
VI. Các tính năng của IaaS
- Tính khả dụng cao: IaaS cho phép doanh nghiệp tạo các máy chủ dự phòng và triển khai chúng tại các khu vực địa lý khác nhau, nhằm đảm bảo tính khả dụng trong trường hợp rủi ro như mất điện cục bộ hay thảm họa,...
- Độ trễ thấp hơn, tăng hiệu suất: Nhờ được vận hành tại các trung tâm dữ liệu ở nhiều khu vực vị trí địa lý, IaaS cho phép khách hàng xác định vị trí các dịch vụ gần hơn nhằm tối đa hiệu suất và giảm độ trễ.
- Độ tin cậy: Các nhà cung cấp IaaS tin cậy cung cấp đến doanh nghiệp một môi trường với mức độ an toàn bảo mật theo tiêu chuẩn quốc tế. Dịch vụ chạy trên cơ sở hạ tầng mạng và các trung tâm dữ liệu được kiểm chứng giúp gia tăng.
VII. Phân loại IaaS
Thông thường các nhà cung cấp dịch vụ đám mây cung cấp một loạt các tài nguyên hạ tầng IaaS để sử dụng như một dịch vụ Cloud Computing. Các tài nguyên này có thể được phân thành 3 loại chính.
Compute

Trong dịch vụ IaaS, các tài nguyên Cloud Computing bao gồm các thành phần cơ bản mà máy tính cần để thực hiện các tác vụ. Điều này bao gồm các bộ vi xử lý trung tâm (CPU) để có thể thực hiện các phép tính, bộ xử lý đồ họa (GPU) để xử lý đồ họa và bộ nhớ trong (RAM) để lưu trữ dữ liệu tạm thời khi máy tính hoạt động.
Khi người dùng sử dụng dịch vụ IaaS họ sẽ yêu cầu các tài nguyên tính toán như máy ảo từ nhà cung cấp dịch vụ. Nhà cung cấp đám mây sẽ cung cấp các tài nguyên này theo yêu cầu. Có nghĩa là khi người dùng cần thực hiện các tác vụ, hệ thống sẽ tạo ra môi trường ảo chứa các tài nguyên này và người dùng có thể chạy các tác vụ trong môi trường ảo này.
Kết quả là người dùng có thể sử dụng các tài nguyên tính toán này như máy tính thực thụ, trong khi không cần phải quản lý và bảo trì phần cứng vật lý. Điều này giúp tiết kiệm thời gian và chi phí, đồng thời cho phép mở rộng linh hoạt khi cần thiết.
Storage

Trong IaaS (Infrastructure as a Service), "storage" là khái niệm về lưu trữ dữ liệu. Đây là một trong ba loại tài nguyên cơ bản của IaaS, cùng với "computing" (tính toán) và "networking" (mạng).
Trong IaaS, storage dùng để lưu trữ dữ liệu và tài liệu của người dùng trên đám mây. IaaS providers cung cấp các tài nguyên lưu trữ khác nhau để đáp ứng các nhu cầu và yêu cầu của khách hàng. Có ba loại chính của tài nguyên lưu trữ trong IaaS:
- Lưu trữ block (Block Storage): Được sử dụng để lưu trữ dữ liệu dưới dạng các khối như các ổ đĩa cứng hoặc ổ đĩa SSD. Đây là loại lưu trữ thích hợp cho việc lưu trữ dữ liệu của các ứng dụng, hệ thống cơ sở dữ liệu hoặc dữ liệu cá nhân.
- Lưu trữ file (File Storage): Sử dụng để lưu trữ dữ liệu dưới dạng các tệp như một hệ thống lưu trữ mạng (NAS). Đây là lựa chọn phổ biến khi cần chia sẻ tập tin và dữ liệu giữa các máy tính và ứng dụng trong môi trường đám mây.
- Lưu trữ đối tượng (Object Storage): Dùng để lưu trữ dữ liệu dưới dạng các đối tượng, tương tự như cách lập trình hướng đối tượng (OOP) hoạt động. Loại lưu trữ này thường được sử dụng để lưu trữ các tập tin lớn, hình ảnh, video, tệp sao lưu và dữ liệu của các ứng dụng web lớn.
Network

Hạ tầng IaaS cũng bao gồm các tài nguyên mạng như bộ định tuyến (routers), công tắc (switches) và cân bằng tải (load balancers). Mô hình IaaS hoạt động bằng cách ảo hóa các chức năng mạng của các thiết bị này trong phần mềm.
VIII. Những đối tượng phù hợp với mô hình đám mây IaaS
- Mô hình IaaS không tốn nhiều chi phí cũng như thời gian để khởi tạo, chạy thử phần mềm, phần cứng. Vì vậy nó khá phù hợp cho các tổ chức/ doanh nghiệp nhỏ hoặc những start up.
- Nếu doanh nghiệp/ công ty bạn đang phát triển, không có nhu cầu nâng cấp, thay thế hệ thống, phần mềm hay phần cứng để đáp ứng sự phát triển của doanh nghiệp thì Iaas cũng là một sự lựa chọn phù hợp. Bên cạnh đó, Iaas có tính linh hoạt cao nên nó sẽ tự chủ động mở rộng hoặc thu gọn trong trường hợp cần thiết.
- Với một doanh nghiệp lớn thì IaaS cũng sẽ là lựa chọn phù hợp nếu họ mong muốn toàn quyền kiểm soát các cơ sở hạ tầng cũng như những ứng dụng của doanh nghiệp họ.
IX. Sự khác nhau giữa IaaS, SaaS, PaaS và DaaS
Bên cạnh sự xuất hiện của Iaas, dịch vụ đám mây trên thị trường còn xuất hiện thêm Saas, Paas và DaaS. Sự khác biệt chính giữa 4 dịch vụ Cloud Server này đó là phạm vi dịch vụ trên đám mây.
- DaaS cung cấp một môi trường desktop ảo.
- IaaS cung cấp sự đa dạng về tùy chọn máy chủ, người dùng được phép tùy ý lựa chọn các thông số kỹ thuật cho phần cứng và hệ điều hành.
- SaaS cung cấp trạng thái cho phép người dùng có thể sử dụng các phần mềm có sẵn, tuy nhiên người dùng không được phép tùy chỉnh.
- PaaS là dịch vụ đám mây, cung cấp platform cùng với cơ sở hạ tầng của IaaS.
Bài viết trên là chia sẻ các thông tin chi tiết về IaaS cũng nhưu các tính năng, đặc điểm của IaaS. Hy vọng những thông tin trên sẽ thực sự hữu ích giúp bạn lựa chọn được dịch vụ điện toán đám mây phù hợp nhất với hoạt động của doanh nghiệp.
FAQ - Giải đáp các thắc mắc liên quan đến IaaS
1. IaaS là dịch vụ cho thuê gì?
IaaS (Infrastructure as a Service) dịch sang tiếng Việt là Dịch vụ cơ sở hạ tầng. Đây là mô hình dịch vụ đám mây cho phép người dùng thuê và quản lý cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin như máy chủ, hệ điều hành, lưu trữ, hệ thống mạng từ phía nhà cung cấp dịch vụ đám mây thông qua internet.
2. IaaS cung cấp gì?
Các nhà cung cấp IaaS cung cấp ba loại tài nguyên lưu trữ dữ liệu:
- Lưu trữ khối để lưu trữ dữ liệu trong các khối như SSD hoặc ổ cứng.
- Lưu trữ tệp để lưu trữ dữ liệu dưới dạng tệp như trong NAS.
- Lưu trữ đối tượng để lưu trữ dữ liệu dưới dạng đối tượng, tương tự như trong lập trình hướng đối tượng.