Pentest là một loại kiểm tra an toàn hệ thống hiện được nhiều người quan tâm đến. Do đó, Pentest là gì? Mặt tiêu cực là gì? Hãy cùng Terus tìm hiểu chi tiết về công cụ kiểm thử hệ thống công nghệ thông tin này trong bài viết hôm nay.

I. Pentest là gì?
Để hiểu rõ hơn về Pentest, trước tiên chúng ta phải hiểu mình là gì. Pentest là viết tắt của từ “Penetration Testing”. Đây là một cách để kiểm tra an toàn của hệ thống công nghệ thông tin.
Pentest cho phép bạn xác định xem hệ thống của mình có bị tấn công hay không. Pentest sẽ thực hiện các thử nghiệm tấn công, đánh giá an toàn và xác định các vấn đề hiện có. Người thực hiện bài kiểm tra được gọi là Pentester.
Lý do cần kiểm thử xâm nhập Pentest?
Hiện nay, xâm nhập hệ thống và đánh cắp thông tin đang là vấn đề gây khó chịu cho nhiều cá nhân và doanh nghiệp. Vì vậy, kiểm tra xâm nhập Pentest là rất quan trọng.
Chúng tôi đã hiểu rõ hơn về hình thức kiểm tra này sau khi biết Pentest là gì. Người dùng có thể dễ dàng nhận thấy một số lý do khiến kiểm tra xâm nhập Pentest trở nên quan trọng và cần thiết từ khái niệm Pentest:
- Đảm bảo an ninh tối đa: Pentest giúp các đơn vị đảm bảo an toàn một cách tối đa, giúp hệ thống hoàn thiện hơn.
- Xem xét mối đe dọa, giảm thiểu tấn công: Pentest sẽ giúp xác định các mối đe dọa và lỗ hổng an ninh hệ thống. Điều này giúp ngăn chặn các cuộc tấn công và ăn cắp dữ liệu.
- Chống lại các hacker hiệu quả: Kiểm thử Pentest sẽ giúp các nhà quản lý phát hiện và phát triển các giải pháp bảo mật phù hợp ngay khi phát hiện ra các lỗ hổng. Điều này giúp ngăn chặn hacker hiệu quả.
II. Lịch sử của Penetration Testing
Giữa những năm 1960s, chứng kiến sự gia tăng trong khả năng trao đổi dữ liệu qua mạng máy tính, các chuyên gia đã cảnh báo về nguy cơ chắc chắn sẽ có sự tấn công xâm nhập vào các mạng của chính phủ và doanh nghiệp và giành quyền truy cập vào dữ liệu được trao đổi. Tại Hội nghị Máy tính Chung Thường niên năm 1967 quy tụ hơn 15.000 chuyên gia bảo mật máy tính, các nhà phân tích đã thảo luận và đặt ra thuật ngữ “penetration” (xâm nhập). Các chuyên gia xác định đó là một trong những hiểm họa đối với trao đổi dữ liệu qua mạng máy tính ngày nay.
Cuối năm 1967, tập đoàn RAND đã hợp tác với Cơ quan Dự án Nghiên cứu Tiên tiến (dARPA) tại Hoa Kỳ để tạo ra một báo cáo chuyên đề, được gọi là Willis Report (đặt tên theo người đứng đầu dự án). Báo cáo đã thảo luận về các vấn đề an ninh của mạng internet và đề xuất chính sách, đặt nền móng cho các biện pháp an ninh ngày nay. Dựa trên báo cáo này, chính phủ Hoa Kỳ đã hợp tác với doanh nghiệp và thành lập các nhóm với sứ mệnh “dò tìm các lỗ hổng bảo mật trong hệ thống mạng máy tính để có biện pháp bảo vệ các hệ thống đó khỏi sự xâm nhập và khai thác trái phép”.
Những nhóm pentest đầu tiên trên thế giới có tên Tiger Teams (đặt tên theo lính đặc nhiệm Hoa Kỳ) được hình thành vào cuối những năm 1960s với nhiệm vụ tấn công vào các mạng máy tính để đánh giá khả năng chống chịu của các mạng đó trước các cuộc tấn công thù địch. Kết quả thu được đã khiến các nhà lãnh đạo không khỏi bất ngờ:
Hầu hết các hệ thống được kiểm tra khi đó đều “bị đánh gục một cách dễ dàng và nhanh chóng”.
Chiến dịch thử nghiệm thâm nhập này của RAND Corporation và chính phủ đã chứng minh 2 điều:
- thứ nhất, các hệ thống có thể bị xâm nhập
- thứ hai, sử dụng các kỹ thuật kiểm tra thâm nhập (penetration testing) để xác định các lỗ hổng trong hệ thống, mạng, phần cứng và phần mềm là một phương pháp hữu ích để đánh giá và cải thiện tính bảo mật cho cả hệ thống.
Sau này, học giả Deborah Russell và G. T. Gangemi Sr. nhận xét rằng, những năm 1960s đã “đánh dấu sự khởi đầu thực sự của thời đại bảo mật máy tính”.
The 1960s marked the true beginning of the age of computer security
Deborah Russell & G.T. Gangemi Sr.
III. Phân loại Penetration Testing
Pentest có thể phân loại thành 3 loại sau đây:
- Black Box Testing
- White Box Penetration Testing
- Gray Box Penetration Testing
1. Black Box Testing
Phương pháp kiểm tra hộp đen, còn được gọi là kiểm tra hộp đen. Đây là kiểu kiểm tra từ bên ngoài vào. Các Pentester sẽ tấn công hệ thống một cách không báo trước. Do đó, không có bất kỳ dấu hiệu nào được cung cấp.

Phương pháp này cho phép các thử nghiệm giả định là các hacker và tìm cách xâm nhập vào hệ thống từ bên ngoài. Các thử nghiệm sẽ không biết gì về hệ thống của bạn vì họ giả định như vậy.
2. White Box Penetration Testing
Phương pháp hộp trắng, còn được gọi là hộp trắng, Bằng cách thu thập thông tin và đánh giá của khách hàng, đây là phương pháp kiểm thử. Đánh giá sẽ được thu thập về cả mạng nội bộ và ngoại bộ. Sau đó, đưa ra các lỗ hổng an ninh.

Khi sử dụng White Box, các thử nghiệm sẽ biết trước các thông tin của hệ thống so với Black Box. Địa chỉ IP, sơ đồ hạ tầng, mã nguồn,…
3. Gray Box Penetration Testing
Khi bạn biết Pentest là gì, bạn không thể bỏ qua phương pháp kiểm tra hộp đen, còn được gọi là kiểm tra hộp xám. Phương pháp này cho phép các thử nghiệm giả mạo hacker. Sau đó, tấn công vào hệ thống bằng cách sử dụng tài khoản được cung cấp.
Phương pháp kiểm thử hộp xám cho phép Pentester thu thập thông tin liên quan đến đối tượng kiểm tra, chẳng hạn như URL và địa chỉ IP. Tuy nhiên, người kiểm tra sẽ không thể truy cập vào toàn bộ đối tượng.
Penetration Testing có thể được thực hiện theo một số cách khác ngoài ba phương pháp đã nêu trên. Những cách này bao gồm kiểm tra bằng hai mắt, kiểm tra bên ngoài hoặc kiểm tra nhằm mục đích. Tuy nhiên, các chiến lược này không phổ biến ở Việt Nam và chỉ dành cho một số doanh nghiệp nhất định.
IV. Tại sao cần có Pentest?
Trong thời đại số, an ninh mạng là một vấn đề sống còn đối với mọi tổ chức. Giống như một cuộc kiểm tra sức khỏe định kỳ, kiểm tra thâm nhập (penetration testing) đã trở thành một hoạt động không thể thiếu để bảo vệ hệ thống thông tin trước những mối đe dọa ngày càng tinh vi của tin tặc.
Qua việc mô phỏng các cuộc tấn công thực tế, các chuyên gia bảo mật có thể phát hiện và vá lỗ hổng trước khi chúng bị kẻ xấu lợi dụng, giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro về tài chính, danh tiếng và mất mát dữ liệu.
Lý do doanh nghiệp hiện tại buộc phải có Pentest
Sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế số thúc đẩy doanh nghiệp chuyển đổi số, dẫn đến sự gia tăng nhanh chóng của các ứng dụng web và mobile. Tuy nhiên, điều này cũng đồng nghĩa với việc các doanh nghiệp phải đối mặt với nhiều rủi ro an ninh mạng hơn.
Các cuộc tấn công mạng nhắm vào website, ứng dụng, hệ thống ERP, CRM và các thiết bị IoT ngày càng trở nên tinh vi và phức tạp. Để bảo vệ doanh nghiệp trước những mối đe dọa này, việc thực hiện kiểm tra thâm nhập (pentest) là vô cùng cần thiết.
Lợi ích của Pentest
Kiểm tra thâm nhập (pentest) là một hoạt động bảo mật chủ động, giúp doanh nghiệp phát hiện và vá lỗ hổng bảo mật trước khi chúng bị kẻ xấu lợi dụng.
Qua việc mô phỏng các cuộc tấn công thực tế, pentest không chỉ giúp doanh nghiệp bảo vệ đa dạng hệ thống như web, mobile, IoT mà còn đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn bảo mật quốc tế.
Bằng cách xác định và khắc phục các điểm yếu trong hệ thống, pentest giúp giảm thiểu rủi ro bị tấn công, bảo vệ dữ liệu quan trọng, nâng cao uy tín và tạo điều kiện cho doanh nghiệp hoạt động ổn định, bền vững.
V. Hướng dẫn cách Audit Pentest chi tiết
Cách để Audit Pentest chi tiết nhất:
- Lên kế hoạch – Planning Phase
- Khám phá – Discovery Phase
- Tấn công – Attack Phase
- Báo cáo – Reporting Phase
1. Lên kế hoạch – Planning Phase

Lên kế hoạch kiểm thử là bước đầu tiên. Để lên kế hoạch hiệu quả, bạn phải hiểu Pentest là gì và mục tiêu của nó. Sau đó, xác định phạm vi thực hiện và chiến lược. Đồng thời, xác định tiêu chuẩn bảo mật để kế hoạch được thực hiện hiệu quả nhất.
2. Khám phá – Discovery Phase

Sau khi lập kế hoạch Pentest, bạn cần thu thập thông tin bổ sung. Thu thập thông tin tối đa cho kế hoạch. tất cả các thông tin liên quan đến người dùng và mã khóa. Sau đó, kiểm tra các lỗ hổng trong hệ thống.
3. Tấn công – Attack Phase

Sau khi tìm ra các lỗ hổng trong hệ thống, người kiểm tra tìm cách khắc phục chúng để phát hiện các vấn đề bảo mật.
4. Báo cáo – Reporting Phase

Cuối cùng, người thực hiện kế hoạch phải lập một bản báo cáo đầy đủ, chi tiết về:
- Tổng hợp các lỗ hổng bảo mật được phát hiện và tổng kết ảnh hưởng của các lỗ hổng đó
- Đưa ra các giải pháp giúp giải quyết vấn đề, nâng cao bảo mật cho hệ thống công nghệ thông tin.
VI. Ưu điểm và Nhược điểm của Pentest
Ưu Điểm:
- Giúp phát hiện kịp thời các lỗ hổng bảo mật, ngăn ngừa hacker xâm nhập.
- Giúp hệ thống được kiểm tra toàn diện, đảm bảo hiệu quả khi sử dụng.
- Đây là phương pháp kiểm thử có độ an toàn cao, đem lại hiệu quả rõ rệt và không làm ảnh hưởng tới hệ thống, thông tin
- Có thể xác định cụ thể ngày bắt đầu và kết thúc kế hoạch.
- Giúp người dùng có các bước chuẩn bị kịp thời.
Nhược Điểm:
- Hiệu quả của chiến dịch phụ thuộc nhiều vào kỹ năng, trình độ của Tester.
- Phạm vi test bị giới hạn, test càng rộng thì càng mất nhiều thời gian và chi phí.
- Chi phí có thể tăng cao tùy vào từng hệ thống.
VII. Thời điểm thích hợp để triển khai pentest?
Các tổ chức được khuyến cáo thực hiện pentest định kỳ theo chu kỳ hàng năm hoặc quý để đảm bảo an ninh cho hệ thống IT bao gồm hạ tầng mạng và các ứng dụng. Bên cạnh việc triển khai pentest định kỳ, kiểm tra xâm nhập sẽ cần thiết mỗi khi doanh nghiệp:
- có thêm hạ tầng mạng hoặc ứng dụng mới;
- cập nhật hay điều chỉnh đáng kể các ứng dụng và hạ tầng;
- chuyển văn phòng sang địa điểm mới và cài đặt lại hệ thống;
- cập nhật bản vá bảo mật mới; hoặc
- điều chỉnh chính sách bảo mật cho người dùng cuối.
VIII. Doanh nghiệp nào cần pentest?
Tuy nhiên, pentest không phải dành cho tất cả mọi tổ chức. Cần xem xét các yếu tố sau trước khi thực hiện pentest:
- Quy mô công ty. Những công ty xuất hiện online thường xuyên hơn sẽ có nhiều vector tấn công và trở nên hấp dẫn hơn với tin tặc.
- Các công ty có hạ tầng trên cloud có khả năng sẽ không được phép thực hiện pentest hạ tầng cloud. Tuy nhiên nhà cung cấp sẽ có nghĩa vụ phải thực hiện pentest định kỳ để đảm bảo an ninh cho khách hàng sử dụng tài nguyên đám mây của họ.
- Chi phí pentest không hề thấp, vì thế các công ty có ngân sách an ninh mạng hạn hẹp sẽ khó có thể thực hiện định kỳ.
IX. Điểm yếu của Pentest
Mặc dù Pentest là một giải pháp hiệu quả để chống lại các cuộc tấn công mạng có chủ đích. Nhưng không có phương pháp nào là hoàn hảo tuyệt đối. Dưới đây là một số mặt hạn chế của Kiểm thử thâm nhập:
- Chi phí cao: Đối với dịch vụ pentest thông thường, doanh nghiệp sẽ phải trả phí theo giờ hoặc ngày công làm việc của pentester, và chi phí này không hề thấp. Thực tế nhiều doanh nghiệp có nhu cầu bảo mật web app, mobile app nhưng việc chi một khoản tiền quá lớn cho pentest là một rào cản.
- Thiếu tính đa dạng: Thông thường đội ngũ pentest chỉ bao gồm tối đa 3-5 người, và họ thường kiểm tra theo một quy trình có sẵn, lặp đi lặp lại. Trong khi tin tặc ngoài thực tế không bị bó buộc vào bất kỳ một quy trình nào, và số lượng kẻ xấu là rất nhiều.
- Khó tích hợp nền tảng: Các pentest thông thường sẽ tạo ra một báo cáo dài với các lỗ hổng được liệt kê. Không có sự tích hợp nào trong vòng đời phát triển phần mềm, và điều này làm tăng thêm chi phí hoạt động và làm chậm tốc độ của cả việc khắc phục và phát triển ứng dụng.
Pentest cộng đồng được cho là giải pháp hiệu quả để khắc phục những yếu điểm trên. Với Pentest cộng đồng, doanh nghiệp có thể tiếp cận hàng trăm chuyên gia bảo mật, pentester hay hacker mũ trắng để tìm lỗi cho sản phẩm. Hơn nữa, mô hình tính phí Bug bounty (trả tiền theo lỗi) cho phép doanh nghiệp tối ưu hiệu quả đầu tư với cùng mức chi phí so với Pentest truyền thống.
Bài viết trên đã thể hiện những gì Terus muốn gửi đến bạn về Pentest. Cảm ơn bạn đã đọc hết bài viết. Nếu bạn có bất cứ yêu cầu gì về Terus có thể liên hệ tại đây nhé!
Theo dõi Terus tại:
FAQ - Giải đáp thắc mắc liên quan đến
1. Pentest là gì?
Pentest còn gọi là kiểm thử thâm nhập là quá trình thực thiện mô phỏng tấn công an ninh mạng vào một hệ thống máy tính hoặc phần mềm định trước nhằm mục đích kiểm tra, đánh giá mức độ an toàn của hệ thống cũng như tìm các lỗ hổng bảo mật.
2. Vai trò của pentest là gì?
Hiểu đơn giản, pentest cố gắng xâm nhập vào hệ thống để phát hiện ra những điểm yếu tiềm tàng của hệ thống mà tin tặc có thể khai thác và gây thiệt hại. Mục tiêu của pentest là giúp tổ chức phát hiện càng nhiều lỗ hổng càng tốt, từ đó khắc phục chúng để loại trừ khả năng bị tấn công trong tương lai.
Đọc thêm:
- Phân biệt 3 thuật ngữ: Hosting, Domain, Source Code trong 2024
- Back up là gì?
- Hệ điều hành là gì?
- Protocol – Giao thức mạng là gì?
- Các bên cung cấp tên miền(domain) uy tín hiện tại cho website