Trong một thị trường cạnh tranh khốc liệt, doanh nghiệp phải không ngừng nâng cao tiêu chuẩn để tồn tại và phát triển. Việc gia nhập một thị trường đã bão hòa đòi hỏi các doanh nghiệp phải có một chiến lược cạnh tranh toàn diện, nếu không sẽ rất khó để tạo ra sự khác biệt và thu hút khách hàng. Terus sẽ nói rõ cho bạn chiến lược cạnh tranh ở đây nghĩa là gì?
I. Chiến lược cạnh tranh là gì?
Chiến lược cạnh tranh là bản đồ đường đi của doanh nghiệp, giúp họ vượt qua đối thủ và đạt được lợi nhuận cao hơn. Đây là kế hoạch chi tiết, được xây dựng dựa trên việc đánh giá kỹ lưỡng điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của cả doanh nghiệp và thị trường.
Mục tiêu cốt lõi của chiến lược cạnh tranh là tạo ra và bảo vệ lợi thế cạnh tranh độc đáo. Lợi thế này có thể đến từ nhiều yếu tố như sản phẩm/dịch vụ khác biệt, hiệu quả hoạt động vượt trội, mối quan hệ khách hàng bền vững, hoặc khả năng đổi mới sáng tạo.
II. Vai trò của chiến lược cạnh tranh
Chiến lược cạnh tranh trong một doanh nghiệp luôn đóng vai trò vô cùng quan trọng vì các chiến lược tổng thể khác buộc phải dựa trên nó mà phát triển lên. Chiến lược cạnh tranh không chỉ giúp doanh nghiệp tìm kiếm và phát triển những ý tưởng mới cho sản phẩm/ dịch vụ mà còn mang lại nhiều lợi ích khác như:
1. Mở ra cơ hội phát triển mới
Phân tích SWOT giúp doanh nghiệp đánh giá toàn diện về sản phẩm/dịch vụ của mình so với đối thủ cạnh tranh. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể xác định rõ điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức, từ đó xây dựng chiến lược kinh doanh hiệu quả, tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững trên thị trường.
2. Phát triển về doanh số
Khi chiến lược cạnh tranh phát huy tác dụng, doanh nghiệp sẽ đạt được mức tăng trưởng doanh số đáng kể và tối ưu hóa lợi nhuận.
3. Giữ vững doanh nghiệp đứng vững trên thị trường
Chiến lược cạnh tranh là kim chỉ nam giúp doanh nghiệp không ngừng cải tiến sản phẩm, dịch vụ để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng. Nhờ đó, doanh nghiệp không chỉ giữ vững vị thế trên thị trường mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững, ngăn chặn sự xâm nhập của đối thủ.
III. Các loại chiến lược cạnh tranh phổ biến
1. Chiến lược dẫn đầu về chi phí
Chiến lược dẫn đầu về chi phí tập trung vào việc cung cấp sản phẩm/dịch vụ với giá thấp nhất trên thị trường, đồng thời vẫn đảm bảo lợi nhuận. Để đạt được mục tiêu này, doanh nghiệp cần kiểm soát chặt chẽ chi phí ở mọi khâu trong chuỗi giá trị, từ nguyên liệu đầu vào đến phân phối sản phẩm.
Ví dụ: Bạn muốn bán nước xoài và lựa chọn các nơi gần trường học và trụ sở làm việc để bán, bạn có thể biết được giá bán trung bình tại nơi đó và bán với giá rẻ hơn theo cách của bạn. Với cách này bạn sẽ đi đầu về giá tại khu vực đó.
2. Chiến lược dẫn đầu về sự khác biệt
Trong cuộc đua cạnh tranh khốc liệt, chiến lược khác biệt hóa giúp doanh nghiệp nổi bật bằng cách tạo ra những sản phẩm/dịch vụ độc đáo, khác biệt so với đối thủ. Thay vì cạnh tranh về giá, doanh nghiệp tập trung vào việc nâng cao giá trị sản phẩm, đáp ứng những nhu cầu đặc biệt của khách hàng.
Ngược lại với việc cạnh tranh bằng giá cả, chiến lược khác biệt hóa tập trung vào việc tạo ra những sản phẩm hoặc dịch vụ độc đáo, mang lại giá trị cao cho khách hàng.
Thay vì cố gắng bán với giá thấp nhất thị trường, các doanh nghiệp theo đuổi chiến lược này sẽ tập trung vào việc làm cho sản phẩm của mình trở nên đặc biệt, khác biệt so với đối thủ cạnh tranh. Nhờ đó, họ có thể thu hút những khách hàng sẵn sàng trả giá cao hơn để sở hữu những sản phẩm hoặc dịch vụ độc đáo này.
Để tạo ra sự khác biệt và thu hút khách hàng, doanh nghiệp luôn tìm cách cải tiến sản phẩm ở mọi khâu. Từ khâu nghiên cứu và phát triển, nâng cao chất lượng sản phẩm, cho đến dịch vụ khách hàng và hoạt động marketing hiệu quả, tất cả đều hướng tới mục tiêu tạo ra những giá trị độc đáo, đáp ứng và vượt qua mong đợi của khách hàng.
Ví dụ: Sẽ chẳng ai phù hợp với loại chiến lược này hơn Apple, Apple đã khéo léo xây dựng một hệ sinh thái công nghệ riêng biệt, nơi các thiết bị và dịch vụ của họ hoạt động liền mạch với nhau.
Từ macOS trên máy Mac, iOS trên iPhone, iPadOS trên iPad, watchOS trên Apple Watch đến tvOS trên Apple TV, tất cả đều được thiết kế để tạo nên một trải nghiệm người dùng thống nhất và liền mạch. Chính sự kết nối chặt chẽ này đã khiến người dùng Apple cảm thấy khó rời bỏ hệ sinh thái này, bởi họ đã quen thuộc và tận hưởng sự tiện lợi mà nó mang lại.
3. Chiến lược tập trung chi phí
Đây là chiến lược tận dụng ưu điểm của chiến lược dẫn đầu về chi phí truyền thống nhưng lại tập trung vào một phân khúc thị trường cụ thể. Thay vì cạnh tranh trên toàn thị trường, doanh nghiệp sẽ chọn một thị trường ngách nhỏ hơn để tập trung phát triển.
Ví dụ: Khi mới ra mắt, Netflix đã táo bạo đưa ra mức giá thuê bao 20 USD, cao hơn đáng kể so với các dịch vụ cho thuê băng đĩa truyền thống. Tuy nhiên, khách hàng vẫn sẵn sàng trả mức giá này vì những chất lượng về hình ảnh, âm thanh,... đặc biệt là sự đẳng cấp đem lại khi sử dụng Netflix để xem phim.
4. Chiến lược tập trung khác biệt hóa
Thay vì chạy đua giảm giá, các doanh nghiệp theo đuổi chiến lược khác biệt hóa tập trung vào việc tạo ra những giá trị độc đáo mà đối thủ không có. Bằng cách này, họ xây dựng một vị thế vững chắc trên thị trường, thu hút một nhóm khách hàng trung thành sẵn sàng trả giá cao hơn để sở hữu những sản phẩm hoặc dịch vụ đặc biệt.
Ví dụ: Một nhà sản xuất ô tô siêu sang có thể tập trung vào việc tạo ra những chiếc xe có thiết kế độc đáo, công nghệ tiên tiến và dịch vụ khách hàng cao cấp, thay vì cạnh tranh về giá với các hãng xe đại chúng.
IV. Yếu tố ảnh hưởng đến chiến lược cạnh tranh
Mỗi doanh nghiệp cần có một chiến lược cạnh tranh riêng biệt để đạt được mục tiêu kinh doanh. Tuy nhiên, việc lựa chọn và triển khai chiến lược không hề đơn giản. Doanh nghiệp cần phải:
1. Đối thủ cạnh tranh
Để có mức độ cạnh tranh còn phụ thuộc vào nhiều đối thủ hiện tại của bạn trong ngành, những doanh nghiệp có sản phẩm/ dịch vụ sẽ luôn đem lại lợi thế và phát triển thị phần cao nhất. Hình thức cạnh hiện này thường thấy sẽ là giá hoặc chất lượng.
2. Người mua hàng
Khách hàng là trung tâm của mọi hoạt động kinh doanh. Thành công của một doanh nghiệp phụ thuộc rất lớn vào việc hiểu rõ và đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Nghiên cứu thị trường, xác định đối tượng khách hàng mục tiêu và tạo ra những sản phẩm, dịch vụ phù hợp là chìa khóa để xây dựng lòng trung thành và thúc đẩy doanh số.
3. Nhập ngành từ đối thủ
Nghiên cứu đối thủ cạnh tranh là yếu tố cốt lõi trong chiến lược kinh doanh. Việc nắm rõ điểm mạnh, điểm yếu của đối thủ, đặc biệt là những đối thủ lớn, giúp doanh nghiệp xác định chính xác vị thế của mình trên thị trường. Từ đó, doanh nghiệp có thể xây dựng những kế hoạch hành động linh hoạt, tận dụng cơ hội và khắc phục hạn chế để luôn dẫn đầu trong cuộc đua cạnh tranh.
4. Sản phẩm thay thế
Trong cuộc đua khốc liệt của thị trường hiện nay, mỗi doanh nghiệp đều phải không ngừng nỗ lực để vượt lên. Từ ngành hàng tiêu dùng đến công nghệ, sự cạnh tranh diễn ra vô cùng gay gắt. Việc xây dựng và triển khai các chiến lược cạnh tranh hiệu quả là yếu tố quyết định sự thành bại của doanh nghiệp.
V. Các ví dụ thực tiễn về chiến lược cạnh tranh của các doanh nghiệp
Nếu chỉ nói lý thuyết suông thì sẽ khiến bạn khó hiểu và không thực tiễn, vì thế tôi sẽ lấy một vài chiến lược nổi tiếng cho bạn tham khảo, cũng như áp dụng những gì ở trên xem bên ngoài họ triển khai như thế nào nhé:
1. Chiến lược dẫn đầu về chi phí - Acecook
Công ty sản xuất mì gói này tập trung vào việc giảm thiểu chi phí sản xuất, tối ưu hóa quy trình để cung cấp sản phẩm với giá cả cạnh tranh nhất, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng có thu nhập thấp.
2. Chiến lược khác biệt hóa - Tesla
Tesla đã cách mạng hóa ngành công nghiệp ô tô bằng việc sản xuất xe điện hiệu suất cao, thân thiện với môi trường và tích hợp công nghệ tiên tiến. Dẫu có nhiều lời mỉa mai hay chê cười thì vị thế của Tesla trong ngành xe điện hiện nay đã không thể bị lung lay.
3. Chiến lược tập trung - Red Bull
Red Bull tập trung vào thị trường đồ uống năng lượng, tạo ra một hình ảnh thương hiệu mạnh mẽ và liên kết với các môn thể thao mạo hiểm. Gần đây Red Bull hoạt động rất sôi nổi nên tôi lựa chọn thương hiệu này để bạn có thể dễ dàng nghiên cứu thêm. Hiện tại, Red bull không chỉ gắn với các thể thao mạo hiểm mà đã mở rộng thành các hoạt động mang tính thử thách cao đều xuất hiện Red Bull.
4. Chiến lược đa dạng hóa - Amazon
Bắt đầu từ một cửa hàng sách trực tuyến, Amazon đã đa dạng hóa sản phẩm và dịch vụ sang nhiều lĩnh vực như điện tử, thực phẩm, dịch vụ đám mây, v.v. Hiện tại, theo thông tin tôi nghiên cứu thì Amazon còn rất nhiều công ty con khác mở rộng liên tục sang các ngành nghề khác nhau.
Nếu bạn muôn đọc thêm về chiến lược canh tranh và thương hiệu thì tôi có bài viết chi tiết và phân tích chuyên sau bạn có thể tham khảo:
- Case Phân Tích Vinamilk: Gã Khổng Lồ Trong Thị Trường Sữa
- Case Phân Tích Coca-Cola: Thương Hiệu Đồ Uống Hàng Đầu Việt Nam
- Case Phân Tích Pepsi: Ông Lớn Sinh Sau Của “làng giải khát”
Trong thời đại cạnh tranh khốc liệt như hiện nay, mỗi doanh nghiệp đều phải không ngừng nỗ lực để vượt qua đối thủ và giành lấy thị phần. Dù là ngành hàng tiêu dùng, công nghệ hay dịch vụ, cuộc đua đều diễn ra vô cùng căng thẳng.
Khi một thương hiệu sảy chân, sẽ có hàng loạt đối thủ sẵn sàng chen chân vào. Chính vì vậy, việc xây dựng và triển khai chiến lược cạnh tranh hiệu quả là điều vô cùng quan trọng để doanh nghiệp có thể tồn tại và phát triển bền vững.
Nhiệm vụ của chúng tôi là đồng hành cùng bạn và doanh nghiệp để ngày càng tạo ra những thương hiệu Việt Nam lớn mạnh.