Quy định về tiền lương là một trong những mối quan tâm hàng đầu của người lao động vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của họ. Vì vậy, việc tạo ra những quy định về lương minh bạch, thỏa đáng không chỉ giúp doanh nghiệp tránh được những ý kiến trái chiều giữa các nhân viên mà còn đóng vai trò rất lớn trong việc thu hút và giữ chân nhân tài. Hãy cùng Terus tìm hiểu cách để xây dựng quy chế lương thưởng trong doanh nghiệp qua bài viết dưới đây.

I. Quy định về tiền lương là gì? Tại sao cần xây dựng quy định về tiền lương?
Xây dựng quy định về tiền lương là quá trình tạo ra các quy tắc và chính sách để đảm bảo tính nhất quán trong việc sử dụng và phân bổ tiền lương của doanh nghiệp.
Quy định về tiền lương hiệu quả phải hài hòa giữa phương pháp tính lương, phương pháp phân bổ quỹ lương và hình thức trả lương sao cho phù hợp với đặc điểm của doanh nghiệp và lực lượng lao động.
II. Vai trò của việc hình thành quy định về tiền lương trong doanh nghiệp
- Công bằng và minh bạch trở thành công cụ quản lý nhân viên hiệu quả, giúp động viên, khuyến khích nâng cao năng lực và năng suất làm việc của nhân viên.
- Quy định về tiền lương là yếu tố giúp nâng cao hình ảnh và lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường tuyển dụng. Chính sách lương và khuyến khích hấp dẫn giúp doanh nghiệp thu hút nhân tài và giữ chân nhân viên.
- Ngoài ra, bảng lương xây dựng giúp doanh nghiệp quản lý và dự báo chi phí tiền lương để quản lý dòng tiền hiệu quả và cân bằng giữa thu nhập và chi phí.
III. Căn cứ xây dựng quy chế trả lương
Doanh nghiệp trong quá trình xây dựng quy chế lương thưởng phải tuân thủ chặt chẽ các quy định của pháp luật và dựa trên cơ sở những văn bản pháp lý sau:
- Luật Doanh nghiệp
- Bộ luật Lao động
- Các nghị định, văn bản hướng dẫn, Thông tư liên quan như:
- Công văn số 4320/LĐTBXH-TL (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội) hướng dẫn xây dựng quy chế lương trong doanh nghiệp Nhà nước
- Nghị định 51/2016/NĐ-CP (Chính phủ) quy định về lương thưởng trong doanh nghiệp Nhà nước nắm giữ vốn điều lệ
- Nghị định số 49/2013/NĐ-CP (Chính phủ) quy định việc thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về tiền lương
Ngoài ra, để đảm bảo tính minh bạch, thỏa đáng, doanh nghiệp cần căn cứ vào thỏa ước lao động tập thể đã ký kết với Công đoàn, các chính sách về bảo hiểm, thời gian làm việc, lương làm thêm giờ và mức lương thị trường đang chi trả cho người lao động.
IV. Các bước xây dựng quy chế trả lương
Tiếp theo là các bước xây dựng quy chế trả lương mà tôi muốn cung cấp cho bạn qua thông tin bên dưới.
- Bước 1: Xác định nguồn quỹ tiền lương và giá đơn vị tiền lương
- Bước 2: Phân chia mục đích sử dụng quỹ tiền lương
- Bước 3: Phân phối quỹ lương
- Bước 4: Quy định về hình thức trả lương
- Bước 5: Xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá
- Bước 6: Ban hành, thực hiện và liên tục sửa đổi, hoàn thiện các quy định về tiền lương
Bước 1: Xác định nguồn quỹ tiền lương và giá đơn vị tiền lương
Nguồn quỹ tiền lương bao gồm các yếu tố tạo nên quỹ tiền lương của doanh nghiệp. Các thành phần này quyết định hoạt động sản xuất, thương mại của doanh nghiệp và các cơ chế khác đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Nguồn quỹ lương được xây dựng hoàn toàn theo công thức sau:

Trong đó:
- F – Tổng nguồn hình thành quỹ lương
- Fđg – Quỹ theo đơn giá tiền lương
- Fnđg – Quỹ ngoài đơn giá, được hình thành từ các hoạt động sản xuất kinh doanh khác như cho thuê mặt bằng,…
- Fbs – Quỹ bổ sung bao gồm các khoản phụ cấp và lương của những ngày nghỉ được hưởng theo quy định Nhà nước (nghỉ lễ, tết,…)
- Fdp – Quỹ lương dự phòng được trích từ năm trước sang để đảm bảo không bị thiếu hụt nguồn tiền chi lương
Bước 2: Phân chia mục đích sử dụng quỹ tiền lương
Để đảm bảo sự cân đối khi phân bổ quỹ lương cho các khoản chi khác nhau. Các doanh nghiệp phải chia toàn bộ quỹ lương thành các quỹ con, cụ thể:
- Tiền lương được trả trực tiếp cho nhân viên theo số lượng sản phẩm, ngày làm việc, tiền lương,…
- Quỹ lương phúc lợi phúc lợi nhân viên.
- Quỹ lương dự phòng năm sau.
Bước 3: Phân phối quỹ lương
Phân phối quỹ lương nghĩa là tạo ra hệ thống thang lương, bảng lương và phúc lợi cho từng bộ phận và từng cấp nhân viên trong doanh nghiệp. Trong đó:
- Thang lương: Là hệ thống các mức lương dựa trên mức độ phức tạp của kỹ thuật hiệu quả lao động. Mỗi mức độ khó đều có mức lương tương ứng.
- Bảng lương: Bảng được lập cho các chức danh, chức vụ chuyên môn có hệ số lương tương ứng. Trong bảng này sẽ có một hoặc nhiều bậc lương.
- Bồi thường: bao gồm phụ cấp điện thoại, xăng xe, tiền ăn, phụ cấp làm công việc nguy hiểm, độc hại, phụ cấp chức vụ,… và các khoản phụ cấp khác liên quan đến hoạt động sản xuất, thương mại của doanh nghiệp.
Bước 4: Quy định về hình thức trả lương
Căn cứ vào tính chất lao động, doanh nghiệp có thể áp dụng cách thức trả lương khác nhau cho người lao động của mỗi bộ phận. Một số phương pháp tính lương phổ biến được các doanh nghiệp áp dụng là:
- Trả lương theo thời gian: Hình thức tính lương dựa trên cấp bậc và thời gian làm việc thực tế của NLĐ. Cách trả lương này chủ yếu áp dụng cho các vị trí công việc khó xác định được định mức công việc như quản lý, phục vụ,…
- Trả lương theo sản phẩm: Phương pháp trả lương dựa trên số lượng và chất lượng sản phẩm thực tế mà NLĐ sản xuất được trong kỳ. Phương pháp này thể hiện được mối quan hệ giữa thu nhập và kết quả lao động, từ đó có tác dụng thúc đẩy năng suất ở NLĐ.
- Trả lương khoán: Đây là hình thức trả lương khi NLĐ hoàn thành một khối lượng công việc nhất định được giao khoán trong một khoảng thời gian cụ thể. Phương pháp này được áp dụng với những công việc mang tính đột xuất và không xác định được một mức lao động ổn định.
Ngoài ra, doanh nghiệp cũng có thể áp dụng nhiều cách tính lương cho cùng một đối tượng lao động, miễn là những phương pháp này không mâu thuẫn với nhau. Hiện nay nhiều doanh nghiệp đã có các chính sách tạm ứng lương cho nhân viên được xem là một hình thức trả lương hiệu quả mang lại nhiều giá trị cho doanh nghiệp và nhân viên.
Bước 5: Xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá
Để đảm bảo tính minh bạch, rõ ràng của quy chế trả lương và khuyến khích nhân viên, doanh nghiệp phải xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành. Doanh nghiệp có thể sử dụng các phương pháp đánh giá khác nhau như đánh giá dựa trên KPI, đánh giá dựa trên khung kỹ năng ASK,…
Các chỉ số này là căn cứ để doanh nghiệp trả lương theo năng lực và khen thưởng. Ngoài ra, các doanh nghiệp còn dựa vào các biện pháp này để giảm lương khi nhân viên không thực hiện đúng kế hoạch hoặc mắc những sai sót như thông số kỹ thuật, số lượng sản phẩm.
Bước 6: Ban hành, thực hiện và liên tục sửa đổi, hoàn thiện các quy định về tiền lương
Bước cuối cùng trong việc thực hiện các quy định về tiền lương là công bố và thực hiện. Khi thực hiện quy định về tiền lương, doanh nghiệp cần chú ý phân bổ rõ ràng đến toàn thể nhân viên, để mọi người hiểu rõ quy định và nội dung chính của quy định.
Vì đối tượng mục tiêu của quy định về tiền lương là người lao động nên doanh nghiệp cần tiếp nhận mọi phản hồi từ nhân viên và thực hiện các thay đổi, bổ sung nếu cần thiết để người lao động được hưởng lợi nhiều nhất có thể.
V. Yêu cầu xây dựng quy định về trả lương
Sau đây là những yêu cầu xây dựng quy định về trả lương.
- Tuân thủ quy định pháp luật
- Quy định về tiền lương phải rõ ràng, dễ hiểu
- Đảm bảo công bằng, minh bạch
- Lương cạnh tranh
1. Tuân thủ quy định pháp luật
Quy định về trả lương của doanh nghiệp phải đảm bảo tuân thủ các quy định của Luật Tiền lương đối với người lao động. Đặc biệt, các doanh nghiệp phải chú ý đến các vấn đề như mức lương tối thiểu, tiền lương theo chế độ và việc tuân thủ các quy định về bảo hiểm nhân viên và thuế thu nhập.
2. Quy định về tiền lương phải rõ ràng, dễ hiểu
Người lao động là đối tượng chính của quy định về tiền lương nên có quyền hiểu và hiểu rõ ràng về cách tính lương. Vì vậy, yêu cầu các nguyên tắc, công thức tính lương trong quy định phải dễ hiểu và được giải thích rõ ràng, chính xác.
3. Đảm bảo công bằng, minh bạch
Hệ thống trả lương phải phản ánh chính xác và đầy đủ tính chất công việc, năng lực làm việc và hiệu quả làm việc của người lao động. Khi nhân viên cảm thấy mức lương nhận được không thỏa đáng, họ có xu hướng bất mãn và đấu tranh đòi công lý, điều này ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh của doanh nghiệp.
4. Lương cạnh tranh
Theo quy định, lương phải đủ cạnh tranh để làm hài lòng và động viên người lao động. Ngoài ra, mức lương hấp dẫn trên thị trường tuyển dụng cũng ảnh hưởng đến việc thu hút công việc chất lượng cao cho các doanh nghiệp.
VI. Tổng kết
Bài viết là các thông tin liên quan đến tiền lương điều vốn luôn là điều nhạy cảm trong doanh nghiệp. Quy định về tiền lương đóng vai trò hết sức quan trọng đối với mọi doanh nghiệp. Nó không chỉ giúp đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người lao động mà còn có ý nghĩa chiến lược đối với hoạt động kinh doanh và phát triển bền vững của doanh nghiệp. Terus tin rằng qua bài viết này sẽ giúp rõ ràng trong việc tính lương trong doanh nghiệp, hi vọng bài viết này sẽ giúp ích được cho quý đơn vị đang hợp tác đến Terus và bạn bè doanh nghiệp. Cảm ơn bạn đã đọc hết bài viết này của Terus.
Nếu bạn có bất cứ yêu cầu gì về Terus có thể liên hệ tại đây nhé!
Theo dõi Terus tại:
FAQ – Quy định về tiền lương là gì? Các bước xây dựng quy định về tiền lương cho doanh nghiệp
1. Các yếu tố ảnh hưởng đến mức lương?
Các yếu tố chính ảnh hưởng đến mức lương bao gồm:
- Chức vụ, vị trí công việc của người lao động.
- Trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp.
- Kinh nghiệm thực tế trong công việc.
- Hiệu quả, năng suất và chất lượng công việc.
- Điều kiện làm việc, mức độ nguy hiểm, độc hại.
- Khối lượng và tính chất công việc.
- Yêu cầu về trách nhiệm và phức tạp công việc.
- Nhu cầu chi phí sống của người lao động.
- Chính sách tiền lương của doanh nghiệp.
- Tình hình kinh tế – xã hội của địa phương, ngành nghề.
2. Thành phần của hệ thống quy định về tiền lương?
Các thành phần chính cấu thành nên hệ thống quy định về tiền lương bao gồm:
- Mức lương cơ bản: Xác định mức lương tối thiểu của công việc đơn giản nhất.
- Bảng lương: Liệt kê chi tiết mức lương tương ứng với từng vị trí công việc.
- Phụ cấp: Bao gồm phụ cấp thâm niên, phụ cấp chức vụ, phụ cấp sống,…
- Hệ số lương: Xác định mức chênh lệch lương giữa các vị trí công việc.
- Cách tính lương: Phương pháp tính lương theo ngày, tuần, tháng và công thức tính.
- Khen thưởng: Tiêu chuẩn và mức khen thưởng.
- Kỷ luật: Tiêu chuẩn và mức xử phạt kỷ luật bằng tiền.
- Cơ chế quản lý quy chế.
3. Các nguyên tắc xây dựng quy định về tiền lương?
Các nguyên tắc chính trong xây dựng quy định về tiền lương bao gồm:
- Tuân thủ các quy định pháp luật về tiền lương.
- Bảo đảm tính công bằng, khuyến khích tăng năng suất lao động.
- Phù hợp với tiêu chuẩn chi phí sống tại địa phương.
- Tương quan với lao động, trách nhiệm của từng vị trí công việc.
- Linh hoạt theo thực tiễn, khả năng của doanh nghiệp.
- Tương đồng trong cùng ngạch nghề, công việc tại doanh nghiệp.
- Công khai, minh bạch để người lao động hiểu rõ.
- Khả năng thực hiện, kiểm soát và cập nhật kịp thời.
- Tạo động lực để người lao động phấn đấu nâng cao trình độ.
4. Cách xác định mức lương cơ bản và phụ cấp?
Có một số cách thường được áp dụng để xác định mức lương cơ bản và phụ cấp:
- Đối chiếu với bảng lương tối thiểu vùng/ngành do nhà nước quy định.
- Khảo sát mức lương trung bình của vị trí công việc tương tự trên thị trường.
- Cân đối với năng suất, chất lượng công việc, trách nhiệm và điều kiện lao động.
- Dựa trên kinh nghiệm, trình độ của người lao động.
- Lương cơ bản = Mức lương tối thiểu + (Hệ số vị trí x Mức lương tối thiểu).
- Phụ cấp thâm niên = (% thâm niên x Lương cơ bản).
- Các phụ cấp khác xác định dựa trên tiêu chí cụ thể.
- Được ban giám đốc phê duyệt.
5. Cách tính lương theo năng suất, chất lượng công việc?
Có một số cách tính lương phổ biến theo năng suất, chất lượng công việc:
- Tính theo sản lượng: Lương = Lương cơ bản + (Sản lượng thực tế x Đơn giá).
- Tính theo khối lượng công việc: Lương = Lương cơ bản + (Khối lượng thực hiện x Đơn giá).
- Tính theo kết quả đạt được: Lương = Lương cơ bản + (Tiền thưởng x Tiêu chuẩn/Chỉ tiêu kế hoạch).
- Tính lương kết hợp: Lương = Lương cơ bản + Tiền lương sản lượng + Tiền thưởng kết quả.
- Xếp loại năng suất, chất lượng để xác định mức thưởng.
- Theo dõi, đánh giá liên tục để kịp thời điều chỉnh chính sách.
Đọc thêm:
- Lương 3P là gì?
- Các phương pháp tính lương phổ biến
- Hệ thống lương 3P – Cách Tính Lương Chuẩn Nhất Cho Nhân Viên
- CEO là gì?
- Mô hình kinh doanh là gì?