Ngày nay, khái niệm “kinh tế số” không chỉ là một xu hướng mà còn là một bước đột phá quan trọng trong sự phát triển của nền kinh tế toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam.
Do đó, bài viết này của Terus sẽ giải thích kinh tế số là gì, những đặc điểm của nó và tác động của nó đối với người lao động ở Việt Nam.
Đồng thời xác định các phương pháp cụ thể có thể giúp các doanh nghiệp Việt có thể bước vào thời kỳ chuyển đổi số một cách hiệu quả và toàn diện.
I. Kinh tế số là gì?
Sử dụng công nghệ số trong các hoạt động kinh tế truyền thống được gọi là kinh tế số. Công nghệ thông tin và dữ liệu đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo ra một môi trường kinh doanh linh hoạt, kết nối toàn cầu tập trung vào việc tạo ra giá trị thông qua dịch vụ và trải nghiệm khách hàng.
Điều này là điều cần thiết trong nền kinh tế số. Xử lý số là kết hợp của ba quá trình xử lý chính: xử lý vật liệu, xử lý năng lượng và xử lý thông tin, ngoài việc là một xu hướng công nghệ.
Một mô hình kinh tế mới, độc đáo và hiệu quả được tạo ra bởi sự tương tác của chúng. Trong số các lĩnh vực dễ số hóa nhất, xử lý thông tin đóng vai trò quan trọng nhất.
Mô hình này ảnh hưởng đến cách các doanh nghiệp hoạt động và cấu trúc và chất lượng của nền kinh tế, đồng thời định hình một tương lai kinh tế phát triển và sáng tạo.
II. Đặc điểm của kinh tế số
Một số yếu tố khiến kinh tế số khác với mô hình kinh tế truyền thống. Một số đặc điểm quan trọng của nền kinh tế số là:
1. Tăng cường sức mạnh của dữ liệu và thông tin
Dữ liệu là một công cụ quan trọng trong kinh tế số để đưa ra quyết định chiến lược, dự đoán xu hướng thị trường và cải thiện hiệu suất kinh doanh.
2. Khả năng kết nối toàn cầu
Sự phổ biến của internet và công nghệ thông tin giúp doanh nghiệp và khách hàng kết nối với nhau trên toàn cầu. Mọi quốc gia và công ty tham gia thị trường quốc tế đều có cơ hội mới.
3. Mô hình kinh doanh linh hoạt
Kinh tế số thường tập trung vào dịch vụ và trải nghiệm khách hàng. Không chỉ bán hàng hóa, các công ty còn tạo ra giá trị thông qua các dịch vụ kỹ thuật số và tương tác trực tuyến.
4. Sự linh hoạt và đổi mới
Kinh tế số yêu cầu sự linh hoạt và khả năng thay đổi nhanh chóng. Để giữ vị trí của mình trong thị trường số, doanh nghiệp phải liên tục đổi mới.
5. Quản lý dựa trên nền tảng
Các doanh nghiệp thường sử dụng các nền tảng kỹ thuật số để tương tác với khách hàng, quản lý sản xuất và giao tiếp. Điều này cải thiện hiệu suất và tối ưu hóa các hoạt động kinh doanh.
6. Tập trung vào trải nghiệm người dùng
Kinh tế số thường tập trung vào trải nghiệm người dùng, bao gồm giao diện người dùng và dịch vụ hỗ trợ, để tạo ra một môi trường người dùng thân thiện.
III. Vai trò của kinh tế số
1. Đối với doanh nghiệp toàn cầu
Sự phát triển của kinh tế số tạo điều kiện thuận lợi cho các mối liên hệ mạnh mẽ trên toàn cầu.
Thông qua các nền tảng trực tuyến, thị trường thương mại điện tử và các ứng dụng trên điện thoại, doanh nghiệp và người tiêu dùng có thể tương tác và giao dịch trên phạm vi toàn cầu.
Việc kinh tế số trở nên phổ biến hơn, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ thông tin và quản lý dữ liệu, đã tạo ra nhiều cơ hội nghề nghiệp trên toàn cầu.
Ngoài ra, kinh tế số giúp tăng cường nền kinh tế toàn cầu đồng thời giải quyết các vấn đề xã hội toàn cầu như giáo dục trực tuyến, y tế số và quản lý tài nguyên thông minh.
2. Đối với doanh nghiệp Việt Nam
Bằng cách sử dụng các nền tảng trực tuyến, kinh tế số cung cấp cho các doanh nghiệp Việt Nam cơ hội mới để mở rộng quy mô hoạt động và tham gia thị trường quốc tế.
Bằng cách thay đổi quy trình sản xuất và nâng cao trải nghiệm khách hàng, doanh nghiệp ứng dụng kinh tế số có thể cạnh tranh hơn.
Tuy nhiên, khi nền kinh tế số phát triển, vấn đề an toàn thông tin doanh nghiệp trở nên quan trọng.
Để duy trì sự uy tín và niềm tin của khách hàng, mọi hoạt động của doanh nghiệp trên Internet phải được thực hiện một cách an toàn.
Các doanh nghiệp Việt, đặc biệt là các doanh nghiệp truyền thống, đang phải đối mặt với một số vấn đề do sự phát triển của kinh tế số.
Để có thể dẫn đầu trong quá trình chuyển đổi số, đáp ứng môi trường kinh doanh đầy biến đổi, họ phải nhanh chóng thích nghi và học hỏi.
Điều này sẽ giúp nền kinh tế của Việt Nam vượt qua bẫy thu nhập trung bình và đạt được sự phát triển nhanh chóng và bền vững.
IV. Ví dụ về kinh tế số
Google, Apple, Amazon, Microsoft và Alibaba là những công ty lớn trên toàn cầu rõ ràng sử dụng nền tảng số trong chiến lược của họ. Đặc biệt như:
- Google: công cụ tìm kiếm hàng đầu trên thế giới và một đồng minh số với nhiều dịch vụ thông minh như Gmail, Google Maps và Google Drive, đã cung cấp quảng cáo tập trung và tùy chỉnh cho từng người dùng bằng cách sử dụng lượng dữ liệu lớn.
- Apple: là một hệ sinh thái số bao gồm nhiều dịch vụ như App Store, iCloud và Apple Music, cũng như các sản phẩm công nghệ như iPhone và Mac. Họ tập trung vào trải nghiệm người dùng tích hợp và các kết nối giữa hàng hóa và dịch vụ.
- Amazon: là một hệ thống đa dịch vụ bao gồm dịch vụ đám mây (AWS) và streaming video, cũng như một nền tảng thương mại điện tử. Amazon tối ưu hóa chuỗi cung ứng và cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm bằng dữ liệu của khách hàng.
- Microsoft: Là công ty phần mềm hàng đầu cung cấp Windows và Office. Thương hiệu cung cấp dịch vụ đám mây thông qua Azure và tham gia vào các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo và Internet of Things, đồng thời là một đối tác chính trong các dự án công nghệ thông tin doanh nghiệp.
- Alibaba: không chỉ là một nền tảng thương mại điện tử mà còn có nhiều hoạt động khác nhau, chẳng hạn như thanh toán trực tuyến Alipay, đám mây Alibaba Cloud và truyền hình trực tuyến Youku.
Họ cung cấp nhiều dịch vụ và giải pháp kinh doanh bằng cách sử dụng dữ liệu từ hàng tỷ giao dịch hàng ngày.
Những công ty này chứng minh sức mạnh của kinh tế số và sự quan trọng của việc đưa các nền tảng số vào chiến lược kinh doanh.
Điều này dẫn đến việc tạo ra giá trị lớn cho khách hàng và định hình cách chúng ta tương tác với thế giới bên ngoài thông qua các công nghệ số.
V. Ảnh hưởng của nền kinh tế số đối với lao động Việt Nam
Người lao động Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều khó khăn và cơ hội mới để thích nghi và hội nhập nhanh chóng trong nền kinh tế số. Dưới đây là những ảnh hưởng chính của nền kinh tế số đối với lao động tại Việt Nam.
1. Đòi hỏi nhiều kỹ năng mới
Lao động Việt cần có các kỹ năng mới để tham gia vào nền kinh tế số, đặc biệt là kỹ năng công nghệ thông tin, quản lý dữ liệu và khả năng làm việc trong môi trường kỹ thuật số.
Trong thị trường lao động, những người lao động có khả năng thích ứng nhanh chóng với công nghệ mới sẽ có lợi thế rất lớn.
2. Lĩnh vực công nghệ được mong đợi
Sự chuyển đổi số đòi hỏi nhân sự có kỹ năng công nghệ cao. Khả năng làm việc với công nghệ thông tin, quản lý dữ liệu và hiểu biết về các công nghệ mới như Internet of Things và trí tuệ nhân tạo là điều cần thiết cho nhân viên Việt Nam.
3. Sự xuất hiện của công việc mới
Trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu và an ninh mạng là những ngành mới xuất hiện từ kinh tế số. Điều này mở rộng phạm vi cho những người lao động có kỹ năng chuyên sâu trong các ngành này và tạo ra cơ hội mới cho sự đa dạng hóa nghề nghiệp..
4. Xu hướng lao động từ xa
Khả năng làm việc từ xa ngày càng tăng do nền kinh tế số và các công nghệ truyền thông. Điều này giúp giảm áp lực giao thông và mang lại nhiều cơ hội việc làm cho những người ở xa các trung tâm đô thị.
5. Tăng khả năng cạnh tranh
Mọi doanh nghiệp sẽ cần nhân viên có khả năng thích ứng nhanh chóng với công nghệ mới trong quá trình chuyển đổi sang số.
Vì vậy, để không bị tụt lại trong sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt, người lao động phải không ngừng cập nhật và nâng cao kỹ năng của họ.
VI. Giải pháp phát triển kinh tế số cho doanh nghiệp Việt
Các doanh nghiệp Việt cần có những giải pháp cụ thể phù hợp với tình hình của họ để phát triển kinh tế số hiệu quả. Một số giải pháp mà công ty nên xem xét như:
1. Nâng cao nhận thức
Đầu tiên và quan trọng nhất là phải nâng cao nhận thức về kinh tế số, khuyến khích mọi người tham gia chủ động và tham gia vào các cuộc cách mạng công nghệ 4.0 để có một định hướng phát triển hợp lý.
Để doanh nghiệp phát triển kinh tế số, đây là giải pháp quan trọng hàng đầu. Để đưa ra định hướng phát triển phù hợp, doanh nghiệp phải hiểu rõ những gì kinh tế số là gì và những gì nó mang lại.
Các doanh nghiệp có thể nâng cao nhận thức về kinh tế số bằng cách sử dụng các công cụ như:
- Tìm kiếm thông tin bằng cách sử dụng Internet, báo chí, tạp chí,…
- Tham gia các lớp học và hội thảo về kinh tế số.
- Kết nối với các doanh nghiệp chuyển đổi số tiên phong.
2. Đầu tư vào công nghệ
Thứ hai, đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ, nền tảng của kinh tế số sẽ làm tăng hiệu quả, năng suất và khả năng cạnh tranh.
Doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ để tối ưu hóa hiệu suất làm việc và tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường.
Để đầu tư hiệu quả vào công nghệ, công ty phải xác định nhu cầu của mình và khả năng tài chính của mình. Doanh nghiệp có thể xem xét các công nghệ sau:
- Công nghệ thông tin và truyền thông (ICT): Internet, điện thoại di động,…
- Công nghệ sản xuất bao gồm tự động hóa quy trình, trí tuệ nhân tạo, và các lĩnh vực khác.
- Công nghệ thương mại điện tử bao gồm thương mại, thanh toán,…
- Công nghệ dịch vụ bao gồm chatbot, AI…
3. Phát triển nguồn nhân lực
Thứ ba, đầu tư phát triển nguồn nhân lực về kỹ năng số, đổi mới tư duy và nâng cao nhận thức của người dân trong môi trường số.
Phát triển kinh tế số phụ thuộc vào nguồn nhân lực. Kỹ năng số, tư duy sáng tạo và đổi mới là những khía cạnh mà các doanh nghiệp cần ưu tiên.
Doanh nghiệp cần tập trung vào việc phát triển các kỹ năng số như sử dụng công nghệ thông tin, phân tích dữ liệu, lập trình,…
4. Tạo môi trường kinh doanh thuận lợi
Thứ tư, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, xây dựng cơ sở dữ liệu số và công nghệ số để đáp ứng sự phát triển của nền kinh tế hiện đại.
Chính phủ có trách nhiệm tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của kinh tế số.
Nó bao gồm việc hoàn thành khung pháp lý, hạ tầng kỹ thuật, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn, đào tạo nguồn nhân lực và hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn.
Đồng thời, doanh nghiệp cần chú ý đến các biện pháp bảo mật cơ sở dữ liệu và an toàn thông tin mạng để giảm thiểu rủi ro và bảo vệ tài sản dữ liệu của họ.
VII. Tổng kết
Bài viết là Các thông tin về kinh tế số và đặc điểm, vai trò mà Terus muốn gửi đến cho quý đơn vị đang hợp tác đến Terus và bạn bè doanh nghiệp của Terus.
Nếu bạn có bất cứ yêu cầu gì về Terus có thể liên hệ tại đây nhé!
Theo dõi Terus tại:
FAQ – Kinh tế số là gì? Đặc điểm, Vai trò & Ví dụ về kinh tế số
1. Kinh tế số là gì?
Kinh tế số là một khái niệm rộng, bao hàm nhiều hoạt động kinh tế sử dụng công nghệ kỹ thuật số để tạo ra giá trị. Nói một cách đơn giản, kinh tế số là nền kinh tế mà trong đó các hoạt động kinh tế – xã hội diễn ra dựa trên nền tảng công nghệ số.
Đặc điểm chủ yếu của kinh tế số:
- Sử dụng công nghệ số: Công nghệ số đóng vai trò trung tâm trong mọi hoạt động kinh tế, từ sản xuất, phân phối, tiêu dùng đến quản lý, điều hành.
- Kết nối toàn cầu: Kinh tế số xóa bỏ rào cản địa lý, giúp kết nối người mua, người bán và các nguồn lực trên toàn cầu một cách dễ dàng và hiệu quả.
- Tính phi vật thể hóa: Nhiều sản phẩm và dịch vụ trong nền kinh tế số mang tính phi vật thể, ví dụ như phần mềm, dịch vụ đám mây, nội dung số,…
- Tính cá nhân hóa: Kinh tế số cho phép cá nhân hóa sản phẩm, dịch vụ và trải nghiệm khách hàng dựa trên dữ liệu và sở thích của họ.
- Tính đổi mới: Kinh tế số thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong mọi lĩnh vực, từ sản phẩm, dịch vụ đến mô hình kinh doanh.
2. Kinh tế số tác động gì đến hoạt động kinh tế – xã hội?
Kinh tế số đã ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế – xã hội theo nhiều cách:
- Thay đổi cách thức sản xuất: Công nghệ số giúp tự động hóa nhiều quy trình sản xuất, nâng cao hiệu quả và năng suất lao động.
- Mở rộng thị trường: Doanh nghiệp có thể tiếp cận thị trường toàn cầu thông qua các kênh thương mại điện tử, mạng xã hội,…
- Tạo ra các mô hình kinh doanh mới: Kinh tế số đã催生了許多 mô hình kinh doanh mới, ví dụ như kinh tế chia sẻ, nền tảng kết nối,…
- Thay đổi thói quen tiêu dùng: Người tiêu dùng có thể mua sắm trực tuyến, thanh toán qua di động, truy cập thông tin và giải trí mọi lúc mọi nơi.
- Nâng cao chất lượng cuộc sống: Kinh tế số giúp cải thiện giáo dục, y tế, giao thông vận tải và nhiều lĩnh vực khác.
3. Kinh tế số tác động gì tới doanh nghiệp?
Kinh tế số mang lại nhiều cơ hội cho doanh nghiệp:
- Tiếp cận thị trường rộng lớn: Doanh nghiệp có thể tiếp cận thị trường toàn cầu thông qua các kênh thương mại điện tử, mạng xã hội,…
- Giảm chi phí: Công nghệ số giúp doanh nghiệp giảm chi phí sản xuất, vận hành và quản lý.
- Tăng doanh thu: Doanh nghiệp có thể tăng doanh thu bằng cách bán sản phẩm và dịch vụ trực tuyến, mở rộng thị trường và tạo ra các mô hình kinh doanh mới.
- Nâng cao năng lực cạnh tranh: Doanh nghiệp áp dụng công nghệ số hiệu quả sẽ có lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ.
Tuy nhiên, kinh tế số cũng đặt ra một số thách thức cho doanh nghiệp:
- Cạnh tranh gay gắt: Doanh nghiệp phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ trong nước và quốc tế.
- Yêu cầu về công nghệ: Doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ và đào tạo nhân viên để sử dụng công nghệ hiệu quả.
- Bảo mật dữ liệu: Doanh nghiệp cần đảm bảo an ninh mạng và bảo vệ dữ liệu khách hàng.
- Thay đổi về văn hóa doanh nghiệp: Doanh nghiệp cần thay đổi văn hóa doanh nghiệp để thích ứng với môi trường kinh tế số.
4. Công nghệ kỹ thuật số đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của kinh tế số?
- Công nghệ số là nền tảng của kinh tế số: Các công nghệ như internet, điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn,… là những yếu tố then chốt thúc đẩy sự phát triển của kinh tế số.
- Công nghệ số giúp tạo ra các sản phẩm và dịch vụ mới: Các công nghệ mới như in 3D, thực tế ảo, thực tế tăng cường,… giúp tạo ra các sản phẩm và dịch vụ mới có giá trị cao.
- Công nghệ số giúp cải thiện hiệu quả hoạt động: Các công nghệ như tự động hóa, robot, dữ liệu lớn,… giúp doanh nghiệp cải thiện hiệu quả hoạt động và giảm chi phí.
- Công nghệ số giúp kết nối người mua, người bán và các nguồn lực: Các nền tảng thương mại điện tử, mạng xã hội,… giúp kết nối người mua, người bán và các nguồn lực trên toàn cầu một cách dễ dàng và hiệu quả.
Đọc thêm:
- Quy trình chuẩn hóa vận hành doanh nghiệp SMEs và start-up bài bản từ A-Z
- Cross functional là gì?
- B2B, B2C – 2 Mô hình kinh doanh phổ biến nhất hiện này
- 10+ nguyên tắc Startup tạo nên thành công của một cần biết ngay
- 10 yếu tố quan trọng để doanh nghiệp phát triển nhanh
- Sơ đồ tư duy là gì?
- Nguyên lý xây dựng chiến lược đại dương xanh trong thương mại điện tử?