Chiến lược là một khái niệm không còn xa lạ với các doanh nghiệp. Nhưng liệu các nhà lãnh đạo, quản lý có hiểu rõ khái niệm này và biết vận dụng đúng đắn hay không? Nếu bạn cũng đang bối rối về chiến lược là gì và đau đầu khi cố gắng tìm ra cách tạo và thực hiện một chiến lược hiệu quả? Hãy cùng Terus tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
I. Chiến lược là gì?
Chiến lược là một kế hoạch hoàn chỉnh, toàn diện được thiết kế nhằm đạt được các mục tiêu chính và tạo ra lợi thế cạnh tranh. Đó là quá trình xác định các hướng đi chính, các nguồn lực sẵn có và cách tiếp cận để đạt được các mục tiêu dài hạn của tổ chức bằng cách tận dụng các cơ hội và ứng phó với các thách thức trong môi trường kinh doanh.
Chiến lược thường liên quan đến việc xác định và khai thác các cơ hội, nhưng cũng phải giải quyết các thách thức và rủi ro. Bao gồm việc phân tích môi trường bên trong và bên ngoài, đánh giá điểm mạnh và điểm yếu của công ty và đặt ra các định hướng để đạt được mục tiêu.
Chiến lược có thể bao gồm nhiều khía cạnh, chẳng hạn như sản phẩm, tiếp thị, tài chính, giá cả, nguồn nhân lực và nhiều khía cạnh khác tùy thuộc vào lĩnh vực hoạt động của tổ chức.
II. Hoạch định chiến lược là gì?
Hoạch định chiến lược là toàn bộ quá trình nghiên cứu, phân tích, lập kế hoạch và quyết định các định hướng nhằm đạt được mục tiêu cuối cùng của công ty. Mục đích của việc hoạch định chiến lược là giúp các bên liên quan hướng tới mục tiêu chung, đồng thời giúp các nhà quản lý thực hiện những thay đổi cần thiết trước những biến động của thị trường.
Quá trình này cũng đòi hỏi phải nghiên cứu kỹ lưỡng và đánh giá khách quan về thị trường hiện tại, nhắm đến khách hàng, đối thủ cạnh tranh hoặc những cơ hội và thách thức sắp tới. Việc hoạch định chiến lược bao gồm nhiều khía cạnh như sản phẩm, phân khúc khách hàng, chiến lược giá cả, kênh phân phối,…
III. Quản trị chiến lược là gì?
Quản trị chiến lược là quá trình thực hiện, đánh giá và quản lý các hoạt động nhằm đạt được mục tiêu cuối cùng của công ty. Mục đích của quản lý chiến lược là đảm bảo rằng các công ty phản ứng nhanh chóng với những biến động của thị trường và biết cách tổ chức hoạt động một cách thông minh và hiệu quả.
Quản trị chiến lược bao gồm việc quản lý, tổ chức và sử dụng các nguồn lực để tối đa hóa lợi nhuận, tăng thị phần , đạt được giá trị thương hiệu trong dài hạn. Quá trình này đòi hỏi nhà quản trị phải đưa ra quyết định cẩn thận dựa trên dữ liệu thị trường, đối thủ cạnh tranh, khách hàng, văn hóa, xã hội,…
IV. Mục tiêu của chiến lược
Mục tiêu chính của chiến lược là giúp tổ chức đạt được sự thành công và lợi thế cạnh tranh bền vững, cụ thể:
- Xác định phương hướng phát triển dài hạn cho tổ chức: Xác định hướng đi và lĩnh vực tập trung nguồn lực để doanh nghiệp phát triển.
- Phân bổ và sử dụng hiệu quả các nguồn lực: Giúp xác định ưu tiên và cách phân bổ nguồn lực như nhân lực, tài chính, công nghệ,… để đạt mục tiêu.
- Tạo ra lợi thế cạnh tranh: Tìm cách xây dựng lợi thế của tổ chức so với đối thủ cạnh tranh trong cùng ngành.
- Thích ứng với môi trường kinh doanh: Giúp tổ chức phân tích, ứng phó với các thay đổi và xu hướng trong môi trường kinh doanh.
- Định hướng cho các quyết định kinh doanh: Cung cấp hướng dẫn cho các quyết định đầu tư, mở rộng, đưa ra sản phẩm mới,…
- Tạo sự đồng nhất trong toàn tổ chức: Giúp các bộ phận khác nhau trong tổ chức hướng tới một mục tiêu chung.
V. 3 cấp chiến lược trong doanh nghiệp
Trong doanh nghiệp, để đạt được mục tiêu chung, các hoạt động kinh doanh được chia thành 3 cấp chiến lược chính, bao gồm:
1. Cấp công ty
Chiến lược cấp công ty là kế hoạch của ban lãnh đạo cấp cao của tổ chức. Hình thành các tuyên bố về sứ mệnh và tầm nhìn và có tác động cơ bản đến hoạt động lâu dài của công ty. Chúng hướng dẫn các quyết định liên quan đến tăng trưởng, mua lại, đa dạng hóa và đầu tư.
2. Cấp kinh doanh
Chiến lược cấp kinh doanh tích hợp với tầm nhìn của công ty nhưng tập trung vào một hoạt động kinh doanh cụ thể. Ở cấp độ này, tầm nhìn và mục tiêu được chuyển thành các chiến lược cụ thể cho thấy công ty sẽ cạnh tranh như thế nào trên thị trường.
3. Cấp độ chức năng
Các chiến lược cấp độ chức năng được thiết kế để giải đáp cách các bộ phận chức năng như Marketing, Nhân sự hoặc R&D có thể hỗ trợ các chiến lược kinh doanh và chiến lược công ty đã xác định của một tổ chức.
VI. Đặc điểm của chiến lược
Chiến lược là một khái niệm quan trọng trong kinh doanh, mang ý nghĩa là những định hướng, phương án tổng thể, dài hạn được đề ra nhằm giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu đã đề ra. Dưới đây là một số đặc điểm chính của chiến lược:
1. Tính hệ thống
Tính hệ thống có tính đến các vấn đề chung và tầm quan trọng trọng tâm của chúng theo quan điểm phát triển kinh doanh. Nó đòi hỏi một cách tiếp cận toàn diện và một kế hoạch chung để đảm bảo sự liên kết và liên tục trong các hoạt động của tổ chức.
Tính hệ thống cũng bao gồm tính ổn định tương đối. Điều này có nghĩa là không nên thay đổi quá nhanh hoặc bị ảnh hưởng bởi các yếu tố ngẫu nhiên hoặc biến động nhỏ. Tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển và thành công của doanh nghiệp.
2. Phạm vi bao phủ
Một chiến lược hiệu quả phải giải quyết các vấn đề dài hạn trong khi tính linh hoạt sẽ giải quyết các vấn đề ngắn hạn. Nó phải kết hợp sự khéo léo giữa thiết kế quy mô lớn và tập trung vào tỷ lệ vừa và nhỏ. Điều này tạo ra sức mạnh to lớn trong sự liên kết nội bộ, đồng thời tạo cơ sở vững chắc để phát triển kinh doanh hơn nữa.
3. Tính linh hoạt
Tính linh hoạt về mặt chiến lược cho phép các công ty thay đổi và thích ứng với môi trường kinh doanh đang thay đổi nhanh chóng và các tình huống khác nhau. Điều này đảm bảo rằng công ty có thể phản ứng và thích ứng nhanh chóng để tận dụng các cơ hội mới và đáp ứng các thách thức.
4. Tính cụ thể và lượng hóa
Tính cụ thể và khả năng đo lường là đặc tính quan trọng của một chiến lược. Việc cụ thể hóa và mô tả chi tiết các bước thực hiện giúp đo lường hiệu quả và chính xác hơn. Tính lượng hóa đòi hỏi việc xác định mục tiêu tổng quát và dự báo các chỉ tiêu cụ thể. Điều này cung cấp một cơ sở chắc chắn cho việc theo dõi và có những tinh chỉnh phù hợp.
5. Tính dài hạn
Việc lựa chọn giữa chiến lược ngắn hạn và dài hạn tùy thuộc vào mục tiêu và hoàn cảnh cụ thể của doanh nghiệp. Trong trường hợp vấn đề đòi hỏi một cách tiếp cận toàn diện, ví dụ như trong trường hợp thay đổi cơ cấu, mở rộng hoặc thâm nhập thị trường mới của công ty, thì chiến lược dài hạn là rất quan trọng. Điều này cho phép các công ty nhắm mục tiêu và đầu tư nguồn lực một cách khôn ngoan để đạt được các mục tiêu dài hạn.
Nhưng không phải mọi vấn đề đều cần đến chiến lược dài hạn. Trong một số tình huống, chẳng hạn như giải quyết các vấn đề tạm thời, tối ưu hóa quy trình hoặc phản ứng nhanh trước những biến động của thị trường, chiến lược ngắn hạn có thể sẽ tốt hơn. Điều quan trọng là chọn một chiến lược phù hợp với mục tiêu và tình hình của công ty bạn.
VII. Tầm quan trọng của chiến lược trong mọi doanh nghiệp
Chiến lược là một trong những điều quan trọng nhất đối với sự tăng trưởng và phát triển của một công ty. Một chiến lược hiệu quả có thể mang lại những cơ hội lớn, trong khi việc không thực hiện có thể dẫn đến những vấn đề hoặc thách thức không mong muốn. Terus sẽ giải thích cho bạn lý do tại sao chiến lược lại là chìa khóa để lập kế hoạch và thực hiện dài hạn:
1. Định hướng
Chiến lược cung cấp định hướng tốt hơn. Điều này có nghĩa là đặt ra những mục tiêu rõ ràng để công ty phấn đấu và giúp nhân viên biết được hậu quả nếu không đạt được những mục tiêu đó. Việc thực hiện chiến lược rõ ràng nhưng đầy tham vọng với các mục tiêu có thể đạt được giúp nhân viên cảm nhận được trách nhiệm của mình và luôn có đủ năng lượng để đạt được mục tiêu.
2. Hiệu quả
Chiến lược triển khai hiệu quả có nghĩa là tất cả nhân viên đều làm việc hướng tới một mục tiêu chung và nỗ lực của họ cũng hướng tới mục tiêu đó phương hướng. Điều này đòi hỏi các nhà quản trị phải có kế hoạch hành động rõ ràng nhằm cung cấp khuôn khổ cho việc sử dụng hiệu quả các nguồn lực.
Một chiến lược rõ ràng cho phép mọi người làm việc cùng nhau, biến công ty thành một môi trường tích cực và hiệu quả. Ngoài việc đạt được các mục tiêu chiến lược, còn có những lợi ích rõ ràng về hiệu quả tài chính và sản xuất.
3. Chủ động
Bằng cách thực hiện chiến lược, công ty có thể chuyển sang lập trường chủ động hơn nhiều, nghĩa là công ty có thể giải quyết vấn đề một cách dứt khoát. Bắt kịp xu hướng thị trường thay đổi liên tục. Chủ động giúp doanh nghiệp dẫn đầu trong cuộc cạnh tranh.
4. Độ bền
Doanh nghiệp có thể là một thế giới cạnh tranh và đầy thử thách, thay đổi hàng ngày theo xu hướng của ngành và thị trường. Những thay đổi về nhu cầu của khách hàng, chuỗi cung ứng và nhân sự nội bộ có thể khiến doanh nghiệp rơi vào tình trạng hỗn loạn.
Bằng cách thực hiện chiến lược gắn liền với sự tăng trưởng dài hạn của công ty, nó giúp công ty vượt qua những thời điểm khó khăn vì kế hoạch tăng trưởng rất rõ ràng.
VIII. 5 yếu tố cần có trong chiến lược
Để xây dựng một chiến lược hiệu quả, doanh nghiệp cần đảm bảo chiến lược đó bao gồm 5 yếu tố sau:
1. Mục đích
Khi tạo chiến lược, hãy nhớ mục đích của nó, nó giúp công ty:
- Tập trung nguồn lực để đạt được mục tiêu nhanh hơn.
- Giúp định hướng và xác định lộ trình phát triển của công ty.
- Giúp nhận thức được những gì cần đạt được và tạo ra giá trị trong quy trình kinh doanh.
- Cung cấp cho nhân viên phương hướng và mục tiêu rõ ràng, tạo ra phương hướng và hướng dẫn cho các hoạt động hàng ngày, đồng thời giúp nhân viên hiểu vai trò của họ trong việc đạt được các mục tiêu kinh doanh tổng thể.
2. Phạm vi chiến lược
Khi xác định phạm vi chiến lược, công ty phải lựa chọn đúng khách hàng và phân khúc thị trường cho sản phẩm/dịch vụ của mình. Để làm được điều này, cần phải tìm ra những điều quan trọng như thị trường, khách hàng mục tiêu, sản phẩm, giá trị và vị trí.
- Thị trường: Doanh nghiệp cần hiểu rõ thị trường mà mình hoạt động trong đó, bao gồm kích thước, xu hướng, đặc điểm và cạnh tranh. Điều này giúp xác định phạm vi và tiềm năng của thị trường, từ đó đưa ra các quyết định chiến lược phù hợp.
- Khách hàng mục tiêu: Nắm bắt nhu cầu, mong muốn, kỳ vọng và đặc điểm của khách hàng mục tiêu để phát triển sản phẩm/ dịch vụ phù hợp.
- Sản phẩm: Xác định những ưu điểm cạnh tranh, đặc tính độc đáo và lợi ích mà sản phẩm mang lại cho khách hàng.
- Giá trị: Hiểu rõ giá trị mà sản phẩm hoặc dịch vụ cung cấp cho khách hàng.
- Vị trí chiến lược: Xác định vị trí cạnh tranh và giá trị độc đáo mà doanh nghiệp muốn xây dựng trong tâm trí khách hàng.
3. Giá trị khách hàng
Để đạt được lợi nhuận, giá trị khách hàng đóng vai trò quan trọng trong chiến lược. Để làm được điều này, công ty phải xác định chính xác nhu cầu của khách hàng và giá trị mà khách hàng muốn nhận được từ sản phẩm/dịch vụ của mình.
Dựa trên định nghĩa về giá trị khách hàng, công ty có thể thiết kế các chiến lược thỏa mãn nhu cầu của khách hàng, khơi dậy sự quan tâm và tin tưởng của khách hàng đối với các sản phẩm thương hiệu, sản phẩm/dịch vụ.
4. Hệ thống hoạt động
Ngoài giá trị khách hàng, chiến lược đóng vai trò quan trọng trong việc tăng doanh thu, cũng như truyền tải thông điệp về giá trị và lợi ích của sản phẩm/dịch vụ. Để làm được điều này, các công ty phải tạo ra một hệ thống hoạt động phối hợp giữa các bộ phận như tiếp thị, dịch vụ khách hàng và sử dụng các hình thức giao tiếp tiên tiến và chuyên nghiệp với khách hàng.
Bằng cách triển khai một hệ thống hoạt động phối hợp như vậy, doanh nghiệp có thể tạo ra các chuỗi giá trị vượt trội và gây dấu ấn trong tâm trí khách hàng. Điều này đồng nghĩa với việc tăng đáng kể độ tin cậy mà khách hàng đặt vào sản phẩm và dịch vụ.
5. Năng lực
Mỗi công ty đều có những giá trị cốt lõi riêng. Xác định điểm mạnh của công ty là yếu tố quan trọng trong việc xây dựng chiến lược. Nó tạo điều kiện thuận lợi hơn để tìm ra con đường phát triển, sử dụng sức mạnh này để nâng cao vị thế của công ty trên thị trường và định hướng các mục tiêu bền vững trong tương lai.
IX. Quy trình các bước xây dựng chiến lược hiệu quả
Để xây dựng một chiến lược hiệu quả, doanh nghiệp cần thực hiện theo quy trình các bước sau:
Bước 1: Xác định mục tiêu
Trước khi tạo chiến lược, việc xác định các mục tiêu dài hạn trong tương lai là một bước quan trọng. Tuy nhiên, để đảm bảo tính khách quan và phù hợp, các mục tiêu này phải được xem xét, đánh giá dựa trên thực tế. Nó giúp xác định các phương pháp và phương hướng để đạt được mục tiêu. Các công ty thường tập trung vào các mục tiêu như doanh thu, lợi nhuận, thị phần hay tái đầu tư.
Đặc biệt đối với các doanh nghiệp nhỏ hoặc doanh nghiệp mới thành lập, việc đặt mục tiêu có thể khó khăn vì không rõ cần tập trung vào điều gì. Mục tiêu chiến lược không chỉ là mục tiêu cuối cùng mà còn là tiêu chuẩn để đánh giá sự phát triển của công ty.
Bước 2: Đánh giá tình hình
Để đánh giá một cách khách quan và xây dựng chiến lược hiệu quả, các nhà lãnh đạo cần tiến hành đánh giá từ hai lĩnh vực chính:
- Môi trường kinh doanh: Để tìm ra những cơ hội và rủi ro có thể xảy ra, cần tiến hành các nghiên cứu về môi trường kinh doanh vĩ mô. Các yếu tố quan trọng trong quá trình đánh giá là tình hình kinh tế, sự phát triển công nghệ, các sự kiện chính trị, quan hệ xã hội, pháp luật, v.v.. Đánh giá môi trường kinh doanh giúp nhà quản lý hiểu rõ hơn về bối cảnh hoạt động và tạo cơ sở để thiết kế các chiến lược phù hợp.
- Nguồn lực nội bộ của công ty: Tiến hành nghiên cứu chuyên sâu về các khía cạnh quan trọng của công ty, bao gồm xác định điểm mạnh và điểm yếu trong các lĩnh vực như quản lý, tiếp thị, nghiên cứu thị trường, năng lực tài chính và nhân sự. Đánh giá điểm mạnh bên trong giúp nhà quản trị hiểu rõ mình đang làm tốt những gì và lĩnh vực nào cần cải thiện. Đồng thời, cung cấp thông tin quan trọng để định hình chiến lược và tận dụng tối đa tiềm năng nội bộ.
Bước 3: Xây dựng chiến lược
Trong bước này, doanh nghiệp cần dựa trên cơ sở là những thông tin được thu thập từ việc nghiên cứu để cân nhắc, một số tiêu chí như nguồn lực, thời gian, chi phí,… Một chiến lược thành công đòi hỏi phải giải quyết 3 vấn đề sau:
- Mục tiêu doanh nghiệp cần đạt được là gì?
- Đối thủ cạnh tranh là ai? Thế mạnh và điểm yếu của họ là gì?
- Lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp là gì và nên cạnh tranh như thế nào?
Bước 4: Thực hiện chiến lược
Việc chuẩn bị và thực hiện chiến lược bao gồm 2 giai đoạn có quan hệ mật thiết với nhau, bao gồm:
- Giai đoạn tổ chức: Giai đoạn này tập trung vào việc tổ chức và tăng cường các nguồn lực cả bên trong và bên ngoài doanh nghiệp, củng cố và xây dựng hệ thống nguồn lực nhằm đảm bảo khả năng thực thi chiến lược.
- Giai đoạn chính sách: Chính sách được xem là các hướng dẫn, quy định và quyết định cụ thể để hướng dẫn đường đi nước bước trong doanh nghiệp.
Bước 5: Đánh giá kết quả và điều chỉnh
Trong bước này, cần xác định xem chiến lược có phù hợp với các tiêu chí và mục tiêu ban đầu mà doanh nghiệp đã đề ra hay không. Điều này giúp đánh giá tiến độ và hiệu quả của chiến lược, đồng thời đảm bảo rằng chiến lược được thực hiện theo hướng mà công ty mong muốn. Qua đó, lãnh đạo có thể có những điều chỉnh phù hợp trong tương lai.
X. Phân biệt chiến lược và chiến thuật
Khi mọi người nghĩ đến chiến lược, họ thường liên tưởng nó với chiến thuật. Xét cho cùng, cả hai đều là những khái niệm được xây dựng xung quanh các hoạt động lập kế hoạch nhằm tạo ra những kết quả mong muốn nhất có thể cho doanh nghiệp. Có một số khác biệt cơ bản giữa hai khái niệm. Điều quan trọng nhất trong số những khác biệt này là dưới đây:
| Yếu tố | Chiến lược | Chiến thuật |
| Quy mô | Chiến lược xảy ra trên quy mô lớn hơn nhiều so với chiến thuật | Chiến thuật tương đối nhỏ |
| Chiến lược là định hướng tổng thể mà một doanh nghiệp hướng tới | Chiến thuật được sử dụng nhằm phục vụ cho chiến lược lớn hơn | |
| Khung thời gian | Việc thực hiện một chiến lược cần nhiều thời gian hơn để thực hiện thành công. | Chiến thuật giúp đạt được các mục tiêu quy mô nhỏ và do đó yêu cầu đầu tư thời gian rất ngắn |
| Tầm nhìn | Toàn diện | Hạn chế |
| Quyết định | Lớn | Nhỏ |
| Tác động | Toàn bộ doanh nghiệp | Một phần của doanh nghiệp |
Cả chiến lược và chiến thuật đều quan trọng trong việc chỉ huy và kiểm soát và thường được sử dụng cùng nhau để đạt được kết quả tốt nhất trong hoạt động kinh doanh hoặc quân sự.
Bài viết là các thông tin về chiến lược và vai trò, đặc điểm và quy trình xây dựng mà Terus muốn gửi đến cho quý đơn vị đang hợp tác đến Terus và bạn bè doanh nghiệp của Terus.
Hi vọng bài viết có thể giúp ích được cho bạn, cảm ơn bạn đã đọc hết bài viết.
Nếu bạn có bất cứ yêu cầu gì về Terus có thể liên hệ tại đây nhé!
Theo dõi Terus tại:
FAQ – Giải đáp các thắc mắc về chiến lược
1. Chiến lược là gì?
Như Terus đã đề cập, Chiến lược là một kế hoạch tổng thể, dài hạn được đề ra nhằm giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu đã đề ra. Chiến lược bao gồm các định hướng, phương án cụ thể để giải quyết các vấn đề kinh doanh và tạo ra lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp.
2. Tại sao doanh nghiệp cần có chiến lược?
Terus sẽ đưa ra các lý do mà doanh nghiệp cần có chiến lược để:
- Xác định rõ ràng mục tiêu và hướng đi của doanh nghiệp.
- Sử dụng hiệu quả các nguồn lực của doanh nghiệp.
- Tạo ra lợi thế cạnh tranh trên thị trường.
- Phản ứng nhanh nhạy với những thay đổi trong môi trường kinh doanh.
- Nâng cao khả năng thành công của doanh nghiệp.
3. Làm thế nào để đo lường hiệu quả của chiến lược?
Có nhiều cách để đo lường hiệu quả của chiến lược, Terus sẽ liệt kê những cách để có thể đo lường được hiệu quả của chiến lược ở phần dưới đây:
- Đo lường mức độ đạt được mục tiêu: Doanh nghiệp cần theo dõi tiến độ đạt được mục tiêu chiến lược đã đề ra.
- Đo lường hiệu quả hoạt động: Doanh nghiệp cần theo dõi các chỉ số hiệu quả hoạt động (KPI) để đánh giá hiệu quả thực hiện chiến lược.
- Đo lường mức độ hài lòng của khách hàng: Doanh nghiệp cần khảo sát khách hàng để đánh giá mức độ hài lòng của họ đối với sản phẩm hoặc dịch vụ của doanh nghiệp.
- Đo lường tỷ lệ thị phần: Doanh nghiệp cần theo dõi tỷ lệ thị phần của mình trong ngành.
- Đo lường lợi nhuận: Doanh nghiệp cần theo dõi lợi nhuận của mình để đánh giá hiệu quả tài chính của chiến lược.
4. Ai là người chịu trách nhiệm thực hiện chiến lược?
Ban lãnh đạo doanh nghiệp chịu trách nhiệm chính cho việc xây dựng và thực hiện chiến lược. Tuy nhiên, tất cả cán bộ nhân viên trong doanh nghiệp đều có trách nhiệm đóng góp vào việc thực hiện chiến lược. Mỗi cá nhân cần hiểu rõ vai trò và trách nhiệm của mình trong việc thực hiện chiến lược và nỗ lực hết sức để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Đọc thêm:
Nhiệm vụ của chúng tôi là đồng hành cùng bạn và doanh nghiệp để ngày càng tạo ra những thương hiệu Việt Nam lớn mạnh.