Quy Trình Kinh Doanh Thương Mại Điện Tử Với 8 Bước

Hầu hết các quản trị viên hệ thống thường không biết bắt đầu từ đâu, thêm hệ thống nào, xây dựng nền tảng thương mại điện tử nào và phải làm gì tiếp theo.

Vì vậy trong bài viết này Terus chia sẻ tất cả những thông tin cơ bản và thông tin nâng cao để khởi nghiệp kinh doanh thương mại điện tử tại Việt Nam.

I. Kinh doanh thương mại điện tử là gì?

Theo NĐ 52/2013/NĐ-CP về Thương mại điện tử: “Hoạt động thương mại điện tử là việc tiến hành một phần hoặc toàn bộ quy trình của hoạt động thương mại bằng phương tiện điện tử có kết nối với mạng Internet, mạng viễn thông di động hoặc các mạng mở khác.”

Nói một cách đơn giản, kinh doanh thương mại điện tử là hoạt động mua bán hàng hóa hoặc dịch vụ trực tuyến.

II. Các bước để bắt đầu kinh doanh thương mại điện tử bền vững

Bước 1. Lập kế hoạch kinh doanh thương mại điện tử

Khi bắt đầu lập kế hoạch kinh doanh, bước đầu tiên người quản lý nên nghiên cứu thị trường để có cái nhìn tổng quan về tình hình chung của thị trường, chi tiết về đối thủ cạnh tranh, xu hướng và hành vi của khách hàng.

Một số nguồn chính thức và miễn phí mà các công ty có thể tham khảo là Sách trắng Thương mại điện tử Việt Nam của IDEA, Báo cáo Kinh tế điện tử SEA của Google và Temasek, Báo cáo Chỉ số Thương mại điện tử Việt Nam của Vecom,…

Sau khi nghiên cứu thị trường, các công ty cần chú ý những điều sau. Để đặt ra các mục tiêu, ví dụ: Mở rộng các kênh bán hàng để tăng doanh thu bán hàng, định vị thương hiệu trên cửa hàng trực tuyến của thị trường, hỗ trợ các chiến dịch marketing, tăng trải nghiệm người dùng và truyền thông,…

Sau khi nghiên cứu thị trường và đặt ra mục tiêu, doanh nghiệp cũng nên ước tính ngân sách và thời gian thực hiện từng giai đoạn của cửa hàng trực tuyến. Tùy theo mục tiêu và chiến lược mà mỗi công ty xác định ngân sách và thời gian để thực hiện thương mại điện tử một cách hiệu quả nhất.

Bước 2. Xây dựng hệ thống thương mại điện tử

Tiếp theo, các công ty phải lựa chọn nền tảng thương mại điện tử để tạo ra hệ thống phù hợp với quy mô và chiến lược của thương hiệu.

Các thành phần của một hệ thống thương mại điện tử thường là các website và ứng dụng website thương mại điện tử.

Mỗi nền tảng đều có ưu và nhược điểm, doanh nghiệp nên suy nghĩ kỹ khi lựa chọn nền tảng xây dựng website phù hợp. Hiện nay, có hai loại nền tảng chính: SaaS (Software as a service) và mã nguồn mở (Open Source).

Với nền tảng mã nguồn mở:

Ưu điểm: Toàn quyền sở hữu mã nguồn và dữ liệu, xây dựng được nhiều tính năng nâng cao, khả năng tùy biến linh hoạt, dễ tích hợp và mở rộng.
Khuyết điểm: Chi phí xây dựng ban đầu cao và cần chuyên môn, kinh nghiệm nhiều khi triển khai.
Nền tảng mã nguồn mở phổ biến: Magento, WooCommerce, OpenCart, PrestaShop, …
Đối tượng sử dụng: Phù hợp để xây dựng các website thương mại điện tử cho doanh nghiệp có mong muốn đầu tư dài hạn, tiết kiệm ngân sách trong tương lai.

Với nền tảng SaaS:

Ưu điểm: Dễ sử dụng, nhiều giao diện và chức năng có sẵn, chi phí bắt đầu thấp
Khuyết điểm: Chi phí sử dụng (licence fee) ngày càng tăng theo thời gian sử dụng, khả năng tùy biến và mở rộng kém, khó tích hợp với các tiện ích nằm ngoài hệ sinh thái của nền tảng.
Nền tảng SaaS phổ biến: Haravan, Shopify, BigCommerce, Squarespace, Wix, …
Đối tượng sử dụng: Phù hợp với các doanh nghiệp cần xây dựng website đơn giản, ít tùy biến theo đặc thù.

Sau khi lựa chọn được nền tảng thương mại điện tử phù hợp, các công ty có hai lựa chọn để xây dựng website: xây dựng đội ngũ nội bộ của riêng mình hoặc sử dụng dịch vụ của các nhà phát triển.

Để xây dựng đội ngũ của mình, các công ty phải tuyển dụng và đào tạo nhân viên CNTT và thương mại điện tử có kiến thức và kinh nghiệm về nền tảng đã chọn.

Việc thành lập một đội ngũ phù hợp đòi hỏi rất nhiều thời gian và ngân sách nhưng nó giúp công ty quản lý tài nguyên tốt hơn, chủ động sửa đổi hoặc phát triển hệ thống website theo yêu cầu đặt ra.

Để làm việc với nhà phát triển, các công ty phải đăng ký nhà phát triển dựa trên các tiêu chí sau: kinh nghiệm sâu rộng về mua sắm trực tuyến, đội ngũ giàu kinh nghiệm, quy trình rõ ràng, chức năng xử lý và hỗ trợ nhanh, cam kết bảo hành và bảo trì.

Nó giúp các công ty có được kiến thức, tích lũy kinh nghiệm và phát triển các trang website phù hợp.

Thiết Kế Website Chuyên Nghiệp, Uy Tín Tại Terus

Bước 3. Thiết lập các phương thức thanh toán thương mại điện tử

Trên thị trường thương mại điện tử có rất nhiều phương thức thanh toán khác nhau, trong đó COD là phương thức thanh toán phổ biến nhất hiện nay. Nhưng nhờ xu hướng thanh toán bằng tiền mặt nổi lên trong đại dịch Covid-19, các phương thức thanh toán điện tử đang dần chiếm ưu thế.

Một số phương thức thanh toán được các công ty thương mại điện tử lựa chọn là:

Chuyển khoản

Hình thức chuyển tiền từ tài khoản ngân hàng của người mua sang tài khoản ngân hàng của người bán để thanh toán sản phẩm hoặc dịch vụ.

Hiện nay, phương thức chuyển khoản mới như Internet Banking (Thanh toán trên các thiết bị có Internet) và Mobile Banking (Thanh toán trên điện thoại di động) đang dần thay thế việc chuyển khoản tại các cây ATM của ngân hàng.

Cổng thanh toán trực tuyến

Hệ thống kết nối giữa ngân hàng, người mua và người bán với mục tiêu cuối cùng là người bán có thể nhận được tiền ngay khi giao dịch trực tuyến hoàn tất. Một số cổng thanh toán phổ biến ở Việt Nam như VNPay, ZaloPay, Payoo, Paypal, Onepay,…

Ví điện tử

Thanh toán qua ví điện tử được thực hiện bằng cách liên kết tài khoản ngân hàng, nạp tiền vào ví rồi thanh toán các dịch vụ có liên kết một cách đơn giản, tiện lợi. Một số ví điện tử phổ biến ở Việt Nam như Momo, ZaloPay, VNPay.

Thẻ cào

Cho phép người dùng thanh toán hoặc nạp tiền vào tài khoản điện tử bằng cách mua mã thẻ điện thoại của các nhà mạng di động như Viettel, Mobifone, Vinaphone, … Tuy nhiên, phương thức thanh toán này thường chỉ áp dụng ở các sàn thương mại điện tử và một số website thương mại điện tử nhất định.

Thẻ/ Ví riêng của thương hiệu

Phương thức thanh toán được thương hiệu, doanh nghiệp thiết kế và cho phép sử dụng trên hệ thống của của thương hiệu, doanh nghiệp đó. Ví dụ: Ví Shopee, ví eM của Lazada, Thẻ Starbuck của Starbuck, VinID của VinGroup.

E-voucher

Hay còn được gọi là phiếu/mã giảm giá trực tuyến được cung cấp bởi các đơn vị kinh doanh thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiki, …

Bước 4. Xây dựng quy trình fulfillment

Thông thường, quy trình thực hiện (bao gồm các bước: Nhập hàng hoặc sản xuất trong nước → Vận chuyển về kho/trung tâm phân phối → Lưu kho → Xử lý hàng hóa nếu cần thiết (Xuất hàng, in hóa đơn, đóng gói, dán nhãn) → Giao hàng → Xử lý số lượng hậu mãi yêu cầu (trả lại, hoàn tiền, đổi hàng)

Do đó, một hệ thống thương mại điện tử toàn diện phải xây dựng hoặc tích hợp các chức năng như eLogistics, blockchain, QR code,… để tự động hóa quy trình xác nhận và theo dõi đơn hàng, từ đó nâng cao chất lượng giao hàng tới người tiêu dùng.

Bước 5. Cải thiện hệ thống chăm sóc khách hàng

Hệ thống CRM (Quản lý quan hệ khách hàng) là một phần quan trọng trong hoạt động kinh doanh cửa hàng trực tuyến. Xây dựng và liên tục cải tiến hệ thống CRM và tổng đài đa kênh giúp xử lý khiếu nại và phản hồi nhanh hơn.

Đồng thời, hệ thống CRM giúp công ty tìm hiểu thêm về nhu cầu của khách hàng và từ đó tạo ra sự giao tiếp giữa thương hiệu và khách hàng.

Bước 6. Chăm sóc hệ thống thương mại điện tử

Việc bảo trì liên tục, cập nhật và nâng cấp liên tục hệ thống thương mại điện tử giúp các công ty giải quyết các vấn đề nảy sinh nhanh chóng, đạt được mức tăng trưởng doanh số bền vững và nhanh chóng thích ứng với những thay đổi liên tục trong ngành.

Đồng thời, liên tục theo dõi và duy trì hoạt động kinh doanh của cửa hàng trực tuyến để tránh các rủi ro bị hacker, mất dữ liệu,…

Bước 7. Chiến lược tăng trưởng thương mại điện tử

Một trong những chiến lược quan trọng nhất trong thương mại điện tử ngày nay là bán hàng đa kênh. Theo dõi “dấu chân” khách hàng từ các sàn thương mại điện tử (Shopee, Lazada, Tiki, Sendo), mạng xã hội (Facebook, Tiktok, Instagram, Zalo) đến các website, ứng dụng thương mại điện tử.

Chiến lược này giúp tập trung dữ liệu khách hàng, tiếp cận các hành vi mua hàng khác nhau của khách hàng và tối ưu hóa trải nghiệm cá nhân trong hệ thống thương mại điện tử.

Ngoài ra, các chiến dịch marketing thương mại điện tử như Affiliate marketing, Shoppertainment, SEO, Facebook Ads v.v… cũng đang phát triển trên thị trường. Chiến lược này giúp tối ưu hóa khả năng hiển thị thương hiệu và tăng doanh số bán hàng trực tuyến.

Bước 8. Tối ưu hóa hoạt động kinh doanh thương mại điện tử

Tạo khả năng báo cáo để sử dụng dữ liệu một cách hiệu quả, bao gồm các báo cáo về bán hàng, tiếp thị, khách hàng, hàng tồn kho và hiệu suất hoạt động, nhằm cải thiện hiệu quả kinh doanh.

Tích hợp các công cụ phân tích như Google Analytics, Facebook Pixel, Microsoft Power BI,… hỗ trợ giám sát và đo lường hiệu suất hệ thống nhằm cung cấp các báo cáo chi tiết về kết quả thương mại điện tử.

Bài viết là các thông tin về 8 bước để bắt đầu kinh doanh thương mại điện tử bền vững mà Terus muốn gửi đến cho quý đơn vị đang hợp tác đến Terus và bạn bè doanh nghiệp của Terus.

Hi vọng bài viết có thể giúp ích được cho bạn, cảm ơn bạn đã đọc hết bài viết.

Nếu bạn có bất cứ yêu cầu gì về Terus có thể liên hệ tại đây nhé!

Theo dõi Terus tại:

FAQ - Giải đáp thắc mắc liên quan đến kinh doanh thương mại điện tử

1. Kinh doanh thương mại điện tử là gì?

Kinh doanh thương mại điện tử là một mô hình mà người mua và người bán trao đổi hàng hóa và dịch vụ với người tiêu dùng qua Internet. Hai mô hình kinh doanh thương mại điện tử phổ biến là thương mại điện tử giữa Doanh nghiệp với Doanh nghiệp (B2B) và giữa Doanh nghiệp với Người tiêu dùng (B2C).

2. Kế hoạch kinh doanh thương mại điện tử là gì?

Kế hoạch kinh doanh là một tài liệu đóng vai trò như bản thiết kế về cách bạn sẽ ra mắt, điều hành và phát triển thương hiệu thương mại điện tử của mình . Kế hoạch nêu rõ các yếu tố chính, chẳng hạn như chiến lược sản phẩm, nguồn tài chính, cơ cấu công ty,...

Đọc thêm:

bởiTerus Business

Cập nhật lúc 3 Tháng 3, 2025

Terus Business là đội ngũ thuộc Terus chuyên cung cấp thông tin cập nhật về thị trường và phân tích các mô hình kinh doanh, đưa ra các giải pháp thiết thực dựa trên các chiến lược đã được chứng minh.